854 - uit het radionieuws van 7 maart 1964: vrouwen aan het werk
Een paar weken geleden klonk er protest in Israël na het gerucht dat Duitse raketbouwers in Egypte actief waren. Dat werd vanuit West Duitsland hevig ontkent, maar vandaag toch een bericht waar ze in Tel Aviv niet blij van worden. Het ANP: “De eerste straaljager die in Egypte is gebouwd heeft vandaag een geslaagde proefvlucht gemaakt. Het toestel is vervaardigd volgens een ontwerp van de Duitse vliegtuigbouwer Messerschmitt. Zes van deze straaljagers zijn nog in aanbouw.” Op tijd klaar om drie jaar later, tijdens de eerste dag van de Zesdaagse Oorlog, samen met de rest van de Egyptische luchtmacht, volledig te worden vernietigd.
Later op de dag een wonderlijk bericht uit Rusland: “In een uitzending van radio Moskou werd vanmiddag gezegd dat van de 500.000 artsen in de Sovjet Unie driekwart vrouwen zijn. Zeventig procent van het onderwijzend personeel aan lagere scholen zijn vrouwen. Ook het kantoorpersoneel in Rusland is voor bijna de helft vrouwelijk.”
Oké, interessant. Maar dan neemt het bericht een andere wending: “In de radio-uitzending werd aangedrongen op een grotere produktie van koelkasten en ingeblikt voedsel om nog meer vrouwen vrij te maken voor betrekkingen buitenshuis.”
In Nederland gaat het vaak over de deelname van vrouwen in het arbeidsproces; deze suggestie heb ik niet eerder gehoord.
Foto: Soviet electronics factory 1960s (Soviet Vintage)
853 - uit het radionieuws van 6 maart 1964: de riksja
Het ANP: “Op het eiland Zanzibar is het vervoer per rickshaw officieel afgeschaft. President Karoeme heeft als symbool zo’n wagentje in brand gestoken in aanwezigheid van het diplomatieke korps. Hij zei dat het gebruik van dit vervoermiddel een vernedering is voor de man die het moet trekken.” Dit is niet aangeslagen, je ziet ze in Azië nog overal.
In ons land een hele rits dodelijke verkeersongelukken. Een heel bizarre vond plaats bij Amersfoort waar een busje met vier inzittenden in botsing kwam met een paard dat plots de rijweg opliep. Twee doden en twee zwaargewonden.
Nog meer leed om 18.00 uur als radioluisterend Nederland het droeve nieuws verneemt dat Koning Paul van Griekenland is overleden. Zijn zoon Constantijn is inmiddels beëdigd en uitgeroepen tot Constantijn II, Koning der Hellenen. Hij is met zijn 23 jaar op dit moment het jongste staatshoofd ter wereld.
"Het Nederlandse hof zal, in verband met het overlijden van de Griekse koning, met ingang van morgen veertien dagen halve rouw aannemen” zo meldt het ANP om 19.00 uur. Zou een week hele rouw, gelijk zijn aan twee weken halve? En wie zegt dat en wat zijn de consequenties? Ze zoeken het maar lekker uit, daar op Soestdijk.
Foto: Dick and Cissie Rodgers in a rickshaw pulled by a South African man. Cape Town, South Africa, ca 1905. State Library of Queensland
852 - uit het radionieuws van 5 maart 1964: parkeermeters
De belasting op sigaretten gaat omhoog. “Staatssecretaris Van den Berge is zich ervan bewust dat dit tot enige moeilijkheden kan leiden voor de verkoop in automaten. Maar de handel heeft dit al geruime tijd zien aankomen, zo zei hij. Hij meende trouwens dat de automaten van een gulden behouden kunnen worden als men daarin pakjes verkoopt van 15 à 16 stuks.”
Zo denkt de overheid met de ondernemers mee. Het leidt ook tot een fijne proefwerksom voor de vierde klas (groep 6?): 16 sigaretten kosten 1 gulden. Wat betaal je voor een pakje van 20 sigaretten?
De Amerikaanse president is zijn tijd vooruit. Het ANP: “President Johnson heeft tien vrouwen aangewezen voor een hoge functie in overheidsdienst. Eén van hen, Katherine White, is benoemd tot ambassadeur. In welk land is nog niet bekend.” Oef, maar Google leert me dat het Denemarken werd.
Het ANP zelf zit nog vast in oude patronen, zo concludeer ik uit het bulletin van 6 uur. “Veel automobilisten blijken nog niet goed te weten hoe parkeermeters en parkeerschijven moeten worden gebruikt. Een aantal overtreders verscheen vandaag in Utrecht voor de rechter en werd veroordeeld tot boetes van 10 en 15 gulden. Een dame had een bijzonder excuus: ze had de parkeermeter voor een brandmelder aangezien.” Een ‘dame’, hoe relevant is dat, ANP?
Foto: Belangstelling voor parkeermeters in Amsterdam, maart 1964 (Jac de Nijs, Anefo)
851 - uit het radionieuws van 4 maart 1964: 'Ruby shoots Oswald'
Gisteren hoorden we dat het eindelijk was gelukt een jury samen te stellen voor het proces tegen Jack Ruby, beschuldigd van de moord op Lee Oswald, beschuldigd van de moord op Kennedy. De verdediging van Ruby had eerder geëist dat de jury moest bestaan uit mensen die de televisiebeelden van het doodschieten van Oswald door Ruby niet hebben gezien. Dat bleek een onhaalbare kaart. Begrijpelijk want het was letterlijk voor het oog van de wereld, met tientallen draaiende camera’s, dat Ruby naar voren sprong en Oswald neerschoot toen hij het gerechtsgebouw in Dallas verliet. Niettemin vandaag op de radio: “Na het voorlezen van de acte van beschuldiging verklaarde Ruby zich niet schuldig te achten aan de ten laste-legging.” Welkom in de wondere wereld die rechtspraak heet.
Verder Nederlands nieuws: “Bij de crematie van professor meester Jan Drion, noemde de minister van Justitie, mr Scholten, de overleden rechtsgeleerde een van Nederlands grootste zonen.” Een bekende naam, dus even kijken hoe dit zit. Wat blijkt, de Drions vormen een begenadigd geslacht van juristen. Het begon bij opa, kamerlid Frans Drion (1874-1948) die twee slimme zonen kreeg, Jan Drion (1915-1964) vandaag gecremeerd, en zijn broer Huib Drion (1917-2004) ook hoogleraar burgerlijk recht en erg betrokken bij het ‘recht’ van de mens op zelfdoding (ja, de pil). Coen Drion (1956- ) is de zoon van Jan, ook weer briljant rechtswetenschapper, en is bekend van de Code Drion, die voorziet in laagdrempelige toegang tot rechtsbescherming. Kortom, tijd van een Drionpleintje, ergens.
Foto: November 24, 1963: ‘Ruby shoots Oswald’ (Robert Jackson, winner of the 1964 Pulitzer Prize for Photography)
850 - uit het radionieuws van 3 maart 1964: 'Sjoukje wordt Skipper'
“Amstelveen heeft gisteravond Sjoukje Dijkstra bij haar thuiskomst een grootse huldiging bereid. Van de loco-burgemeester ontving ze de gouden ere-penning van de gemeente. De directie van de KLM benoemde haar tot Skipper of the Flying-Dutchman.” Daar word ik wel een beetje stil van.
Het gaat al weken niet goed met Paul, Koning der Hellenen. “Bij de bloedstollingen in een been en een long hebben zich nu complicaties voorgedaan. Een speciaal geneesmiddel tegen trombose is per vliegtuig uit West-Duitsland naar Athene gebracht. Een Griekse torpedobootjager is op weg naar het eiland Tinos om een ikoon te halen, waaraan wonderdoende kracht wordt toegeschreven. De ikoon zal in het ziekenhuis worden geplaatst.”
Men moet optimistisch zijn, net als Fidel Castro. Het ANP: “Premier Fidel Castro heeft voorspeld dat Cuba binnen tien jaar meer melk zal produceren dan Nederland en meer kaas dan Frankrijk.” Goed voor Cuba dat het niet is gelukt, dan had Cuba nu dras gestaan van mest en gier.
Tot slot wat uitzonderlijke ANP-humor: “Na een brandalarm in het Frans Hals museum in Haarlem rukte de brandweer met groot materieel uit, maar hoefde niet in actie te komen omdat geen vuur was te bekennen. De brandmelder was in werking gesteld door een forficula auricularia die in het mechanisme was gekropen. De forficula auricularia is een oorwurm.”
Foto: Sjoukje Dijkstra (midden) tijdens de persconferentie. Amstelveen 2 maart 1964 (F.N. Broers, Anefo)
849 - uit het radionieuws van 2 maart 1964: Haarlemse bloemenmeisjes
Je zou er vliegangst van krijgen. Vandaag is, net als gisteren, opnieuw een vliegtuig in slecht weer tegen een hoge berg aangevlogen, dit maal in Tahoe Valley, Californië. En ook nu 85 mensen aan boord, geen overlevenden.
Verder staat de hele dag in het teken van het bezoek van de Duitse Bondskanselier Ludwig Erhard aan Nederland. Superlatieven schieten tekort. Het ANP: “De besprekingen zijn volgens minister Luns in bijzonder goede sfeer gehouden. Bondskanselier Erhard heeft er zijn vreugde over uitgesproken dat de verhouding tussen Nederland en West Duitsland zoveel is verbeterd en op het ogenblik niets te wensen overlaat.”
Dat moet worden gevierd: “Minister President Marijnen is onderscheiden met het Grootkruis met ster en sjerp van de Orde van Verdienste van de Bondsrepubliek Duitsland. Kanselier Erhard heeft de versierselen vanmiddag aan de premier overhandigd.” Ik ken zulke taferelen alleen van de carnaval, maar dit is serieus.
Terecht, ons land investeert serieus in de verhouding met ons buurland, horen we toevallig in een later bulletin: “Als binnenkort op de Hollandweek in München Haarlemse bloemenmeisjes weer bloemen aanbieden, is het precies tien jaar geleden dat de bloemenmeisjes voor het eerst de straat opgingen. In de loop van deze tien jaar hebben ze in binnen- en buitenland ongeveer een miljoen bloemen uitgereikt.”
Mag dat nog zo? Of moeten we ook bloemenjongens sturen, en naast Frau Antje ook Boer Henk op pad sturen met een homp kaas?
Foto: Haarlemse Bloemenmeisjes in hun nieuwe kostuum, voor hun vertrek naar München. 2 maart 1964 (Harry Pot, Anefo)
848 - uit het radionieuws van 1 maart 1964: 'Alpenjagers'
De dag begint met een vliegramp die zich gisteren bij het Oostenrijkse Innsbruck heeft voorgedaan. Een Brits vliegtuig verdween van de radar, niemand wist waar het was. Van zoeken uit de lucht kwam niets, vanwege te veel sneeuw en mist. "Reddingsploegen die te voet waren vertrokken hebben de nacht in berghutten doorgebracht en gaan vandaag verder zoeken."
Om 1 uur ’s-middags: “Het vliegtuig is gezien. Het ligt op 2-duizend meter hoogte op moeilijk begaanbaar terrein, bedekt met sneeuw en ijs.”
Om 6 uur ’s-avonds meldt het ANP dat de eerste reddingswerkers zijn aangekomen bij de wrakstukken van het toestel dat is te pletter gevlogen tegen de wand van de 2-duizend meter hoge Glungezer. “Onmiddellijk zijn meer reddingsploegen naar de plek des onheils gedirigeerd, ongeveer 300 militairen, gendarmes en alpenjagers. Het vliegtuig had 8 bemanningsleden en 75 passagiers aan boord waaronder een Oostenrijks meisje, een Zuid-Afrikaan en een Ier. De overige passagiers waren Britten op weg naar de wintersport. Niemand heeft de ramp overleefd. De Oostenrijkse radio heeft vanmiddag een minuut stilte in acht genomen voor de slachtoffers van de ramp, de grootste die ooit in Oostenrijk is gebeurd.”
Tegen middernacht: “Onder aan de berg is een kamp ingericht van waaruit morgen bij daglicht bergingsploegen en deskundigen zullen vertrekken naar de plaats waar de wrakstukken liggen.”
En zo maakt het ANP radioluisterend Nederland deelgenoot van een tragedie die de hele zondag in beslag heeft genomen.
Foto Österreichische Alpenjäger im Dachsteingebiet, 1931 (Bundesarchiv Bild)
847 - uit het radionieuws van 29 februari 1964: Hup, Sjoukje, hup
Vandaag is het schrikkeldag, maar alles blijft bij het oude. Vooral de hegemonie van ‘onze’ Sjoukje Dijkstra die, na eerder dit jaar al Europees en Olympisch goud te hebben veroverd, vanavond ook Wereldkampioen is geworden. Het wordt bijna saai.
Interessant nieuws uit China. Het ANP: “De partijleiding in Communistisch China heeft de geschiedschrijvers van het land verzocht een nieuwe wereldgeschiedenis samen te stellen. Ze zeggen dat niet langer gebruik kan worden gemaakt van geschiedenisboeken die door buitenlanders zijn geschreven. Waarnemers maken hieruit op dat niet alleen de westerse maar ook de Russische geschiedschrijving door de Chinese regering wordt verworpen.”
Ja, geschiedschrijving. Een collega bij Mediastudies had 15 jaar geleden als proef zijn studenten in kaart laten brengen hoe oorzaak en verloop van de oorlog in voormalig Joegoslavië op het zo objectief ogende Wikipedia werd omschreven. Zoveel talen, zoveel versies, en zeer, zeer uiteenlopend.
Onze geschiedenisdocenten krijgen ook iedere drie jaar een nieuwe methode aangereikt, inclusief nieuwe boeken die de leerlingen dan mogen kopen. Maar daar zitten andere motieven achter.
Foto: Meer dan 5000 supporters vertrokken vanmorgen vroeg met extra treinen naar Dortmund. 29 feb 1964 (Jac de Nijs, Anefo)
846- uit het radionieuws van 28 februari 1964: het boekenbal
De luchtverontreiniging op en rond Pernis wordt aangepakt. Het ANP: “Shell zal 25 schoorstenen buiten gebruik stellen. Daarvoor in de plaats komt één schoorsteen van 200 meter die per seconde 1000 kubieke meter hinderlijke gassen in de hogere luchtlagen zal blazen.” Dat is wel een grote jongen. Ik heb hem opgezocht: in 1968 was hij klaar, en met 213 meter de hoogste schoorsteen ter wereld.
De KVP denkt ook groot en heeft zich uitgesproken voor opheffing van gemeentes met minder dan 1000 inwoners. “Daarvan zijn er in Nederland nog ongeveer 100, en niet in staat de noodzakelijkste voorzieningen te treffen. Gevoelselementen van historie en traditie moeten wijken voor economische factoren.” Tweede Kamer voorzitter Van Thiel toont zich een grappenmaker: “Bij de opening van de RAI-tweewielerbeurs maakte hij een vergelijking tussen de wereld van de tweewielers en de Tweede Kamer. “Wij hebben, net als u, ook koplopers, gangmakers, doortrappers en freewheelers. En ook wij moeten op zijn tijd goed kunnen afremmen.” Het lijkt alsof je Van Agt hoort spreken.
De culturele elite heeft zich vanavond in het Concertgebouw verzameld, bij de opening van de Boekenweek. Minister Bot van OK&W vat het zo samen: “Er zijn mensen die lézen en er zijn mensen die alleen naar de televisie kijken. Tegen deze cultuuranalfabeten dient jaarlijks een kruistocht te worden gehouden, aldus de bewindsman.”
Foto: Boekenbal 28 feb. 1964. Minister van Justitie, Ynso Scholten, maakt een dansje. (Jac de Nijs, Anefo)
845- uit het radionieuws van 27 feb. 1964: worst met kangaroevlees
Raar nieuws vandaag, zoals: “De Staatskundig Gereformeerde Partij heeft tijdens haar jaarvergadering in Utrecht in een telegram aan de koningin haar verontrusting en bezorgdheid uitgesproken over de geloofsovergang van prinses Irene. Deze druist in tegen de historie van ons land dat onder leiding van de Oranjes werd verlost van de machten van Rome en Spanje.”
Waarvoor is de SGP zo bezorgd? Dat de rest van het gezin spoedig volgt, dat Irene carnaval gaat vieren of, ook erg, op zondag het gras gaat maaien? Het ligt gevoelig. De KVP heeft 50 zetels in de kamer, de SGP 3. Dan wil je koningin en prins wel aan je zijde houden.
Echt gevoelig ligt, wat mij betreft, het nieuws later op de avond: “De rechtbank in Kempten, in West-Duitsland, heeft de voormalige SS-er Scherer vandaag vrijgesproken. Tegen hem was 7 jaar gevangenisstraf geëist omdat hij in de oorlog enkele tientallen Russen heeft gedood. De rechter baseerde zijn uitspraak op het feit dat Scherer in opdracht had gehandeld en te bang was geweest om te weigeren.”
Worst brengt ons weer terug op aarde. “Een Belgische fabrikant van vleeswaren heeft worst in de handel gebracht waarin niet gekeurd kangeroe-vlees was verwerkt. Deze worst is niet alleen in België maar ook in Nederland aan de man gebracht.” Morgen gezond weer op, zeggen we dan.
Foto: Kangaroes voor de slacht (You Tube: Harvesting Kangaroo)
844- uit het radionieuws van 26 feb. 1964: Cassius Clay wereldkampioen
Het ANP om 07.00 uur: “Boksen. In Miami Beach in Florida heeft de uitdager Cassius Clay de wereldtitel in het zwaargewicht veroverd. Hij won van Sonny Liston in de zevende ronde.” In 1978 liep ik de grote bokser tegen het lijf, in de toen net nieuwe Superdome van New Orleans. Hij bekeek de locatie waar hij zou gaan vechten en werd omringd door wat druktemakers en gehelmde politieagenten. Ik was daar clandestien en toen ik mij bij het groepje voegde keek hij argwanend, waarschijnlijk omdat ik de enige man van zijn lengte was en hem dus recht in de ogen keek. Hij zag snel dat ik geen partij voor hem was, stond een foto toe en gaf me zijn handtekening. Het bewijs gaat hierbij.
Verder binnenlands nieuws: “In de Eerste Kamer is ernstige kritiek geleverd op het plan om bij Arnhem een centrale vrouwengevangenis te bouwen die plaats biedt aan 100 gevangenen. De heer Diepenhorst (ARP) vraagt naar de behoefte, aangezien er nu maar 30 zijn. De heer Bongers (PvdA) vindt west-Nederland een veel logischer locatie, het gebied met de meeste delinquenten.” Oeff. Hij bedoelt natuurlijk in absolute zin, maar het klinkt een beetje procentueel, als in daar wonen de meeste stoute vrouwen. ‘Defensie’ krijgt minder geld: “Staatssecretaris Haex wil het bezuinigingsprogramma van de Koninklijke Landmacht, ook wel ‘operatie chirurg’ genoemd, uitbreiden.” Heerlijke gewoonte van Defensie om iedere operatie een naam te geven. Chirurg moet hier natuurlijk de indruk wekken dat de bezuinigingen uiterst zorgvuldig worden uitgevoerd.
Foto: Mohammed Ali in New Orleans, augustus 1978. (© Piet van Wijk)
843 - uit het radionieuws van 25 feb. 1964: Golda Meir op visite
“De Israëlische Minister van Buitenlandse Zaken, mevrouw Golda Meir, is in ons land aangekomen, onder andere voor besprekingen met minister Luns. Mevrouw Meir zal een week in Nederland blijven.”
Zij was minister van 1949 tot 1966, en van 1966 tot 1974 premier van Israël. Ze ontkende lang het bestaan van het Palestijnse volk. Tsja, zo kan het ook. Van haar is het citaat: ‘We zullen pas vrede hebben in het Midden-Oosten als de Arabieren meer van hun kinderen houden dan dat ze ons haten.’ Lastige vergelijking. De huidige ontwikkelingen dragen weinig bij om dat stadium te bereiken.
De Tweede Kamer: “Algemene instemming had het voorstel van de regering toe te treden tot het Parijse verdrag ter voorkoming en bestraffing van genocide, het vernietigen van bevolkingsgroepen die zich onderscheiden door ras, godsdienst, nationaliteit of etnische kenmerken. De kamer was met de regering van oordeel dat het verdrag lang niet ver genoeg gaat omdat het onderscheid naar politieke of culturele kenmerken niet strafbaar wordt gesteld. Toch wilde men wel tot het verdrag toetreden, het uitroeien van de Watoetsi in Roeanda toont immers aan dat ook in onze tijd nog genocide wordt gepleegd.”
’s-Avonds horen we het droeve nieuws dat “op 38-jarige leeftijd de Amerikaanse schrijfster Grace Metalious is overleden. Ze was vooral bekend door haar roman Peyton Place, die later ook is verfilmd.” Beetje een understatement. Peyton Place werd een oneindige televisieserie met 514 afleveringen.
Foto: Minister Luns begroet mevrouw Golda Meir op Schiphol, 25 feb 1964 (Jac de Nijs, Anefo)
842 - uit het radionieuws van 24 februari 1964: 'jij bent mijn leven'
We zijn eruit. Het ANP: “Het liedje ‘Jij bent mijn leven’ zal de Nederlandse inzending zijn naar het Eurovisie Songfestival op 21 maart in Kopenhagen. In het Utrechtse Tivoli zong Anneke Grönloh vanavond drie liedjes die uit meer dan 200 inzendingen waren uitgekozen. “Jij bent mijn leven’ viel bij de jury het meest in de smaak.”
Verder nog belangrijk nieuws? Jazeker: “Kardinaal Alfrink is van Schiphol naar Oostenrijk vertrokken. Vanavond en morgen zal hij in Wenen lezingen houden. Monseigneur Alfrink wordt woensdag in ons land terug verwacht.”
Zou hij dat in het Duits doen. Dat beheersen kardinalen, zoals we gemerkt hebben bij een van zijn opvolgers, kardinaal Simonis. Die zei in 2010, toen het ging over het pedofiele gedrag van zijn onderdanen: ‘Wir haben es nicht gewuβt.’
Echt nieuws vandaag gaat over de gladdigheid op de weg. “Vanmorgen tussen 8 en 10 zijn meer dan 100 auto’s betrokken geweest bij kettingbotsingen op de rijksweg tussen Utrecht en Arnhem, ter hoogte van Utrecht. Een aantal wagens is blijven steken op de vangrail waardoor, volgens de politie, erger werd voorkomen.” Later op de dag is het weer raak. “Op de weg Den Haag-Rotterdam, ter hoogte van Delft, zijn 19 auto’s op elkaar gereden.”
Je hoort er niet zo vaak meer over. Zou het aantal kettingbotsingen afnemen? Toch een keer goed nieuws.
Foto: Nationaal Songfestival 1964. Anneke Grönloh tijdens haar optreden in Tivoli te Utrecht bij de titels van de 3 liedjes die zij zingt. (Jac. de Nijs, Anefo)
841 - uit het radionieuws van 23 februari 1964: modderpoel
Vandaag is het zondag, dus heel veel sportuitslagen, ook al is de helft afgelast. Waar het wel doorging werd het een modderpoel.
Opnieuw is er een boot vergaan. Het ANP: “Bij het eiland Wight is vanavond de Nederlandse zeesleepboot ‘Witte Zee’ vergaan. De zestien opvarenden zijn gered. Het schip sloeg op een rots, waarna de machinekamer vol water liep. Kort nadat de opvarenden van boord waren, verdween de Witte Zee in de golven.” Bijna dagelijkse kost en erger: eergister ging bij de Azoren het Britse schip ‘Ambassador’ ten onder; van de 35 opvarenden konden maar 20 worden gered.
Wat in het weekend gewoon doorgaat is het crisisoverleg over Cyprus, waar de Grieks en Turks sprekenden elkaar bevechten. VN-secretaris Oe-Thant leidt de gesprekken persoonlijk en vindt een koppige aartsbisschop Makarios tegenover zich. Wat de zaak compliceert is “een verdrag uit 1960 waarin is bepaald dat zowel Engeland, Griekenland als Turkije het recht hebben militair in te grijpen als de Cyprische grondwet in gevaar komt.” Ik ben op dit vlak niet deskundig maar ik kan aan mijn water voelen dat dit een raar verdrag is. Vragen om moeilijkheden.
Tot slot de continuing story over de Bailey brug, die defensie voor de schoolgaande jeugd heeft aangelegd over de drukke provinciale weg in Mariaheide (zie 19 februari: de Klaar-over). “De Rijkspolitie moest in actie komen omdat grote aantallen automobilisten erop uit waren getrokken om de Baileybrug te bezichtigen.” Het ANP als wegwijzer voor het zondagmiddaguitje.
Foto: SHS-Velox 1-1. Doelman Pothof (SHS) werpt zich op de bal voor een aanvaller van Velox. Utrecht, 23 feb 1964 (Eric Koch, Anefo)
Ook op Facebook en Instagram onder dezelfde naam: 'devrolijkejaren60'.
840 - uit het radionieuws van 22 februari 1964: een tweede vorstperiode
Bij mijn ANP-bulletins zitten geen weerberichten maar wel, af en toe, “de ijstoestand, meegedeeld door Rijkswaterstaat.” Vandaag blijkt daaruit dat het al weer een tijdje flink koud is, de tweede keer deze winter. Bijna alle vaarwegen zitten dicht en op het IJsselmeer kunnen alleen schepen in konvooi met een ijsbreker varen. Een kleine ijstijd, begin jaren 60.
“Aan de Isingstraat in Den Haag is vanavond de gereformeerde Laakkerk door brand volkomen verwoest.” Ik keek even op Google of die is herbouwd, en ja, er staat een grote, moderne kolos, helemaal gewijd aan Nederlands Protestantisme in China. Met wekelijks diensten in het Mandarijn en het Kantonees. Zo leer je nog eens wat.
Het ANP heeft het zelden over drugs, maar vandaag is het raak: “In de Canadese stad Montreal is 61 kilo heroïne in beslag genomen ter waarde van 190 miljoen gulden, tegelijk met een partij van 50 miljoen gulden in New York. In verband hiermee zijn drie diplomaten gearresteerd, de Mexicaanse ambassadeur in Bolivia, een Uruguees en een Fransman. Drie jaar geleden maakte de autoriteiten een nog grotere hoeveelheid buit. Die zat in de bagage van de ambassadeur van Guatemala voor Nederland en België.” Blijkbaar was de diplomatieke onschendbaarheid toen nog een lucratieve dekmantel voor deze handel. Je hoort daar nu niet over, maar of het daarom niet gebeurt?
Foto: Vries, wedstrijd hardrijden op de schaats. Een politie-agent doet zijn schaatsen onder. 22 feb 1964 (Jac. de Nijs , Anefo)
Ook op Facebook en Instagram oinder dezelfde naam: 'devrolijkejaren60'
839 - uit het radionieuws van 21 februari 1964 Nieuw: de vouwfiets
In Dallas, Texas proberen ze een jury samen te stellen voor het proces tegen Jack Ruby (zie 15 februari). Nu hebben ze er één: “Hij werd na anderhalf uur te zijn ondervraagd als gezworene geaccepteerd. Sinds het begin van aanwijzing van 12 juryleden, begin deze week, zijn er 23 afgewezen.” Kortom, dit duurt nog even.
Aansluitend in hetzelfde bulletin: “Van de publiciteitsmedia in de wereld is de televisie de laatste jaren het sterkst gegroeid. Vorig jaar waren er 130 miljoen televisie-bezitters en ruim 2300 zenders in de wereld. De opvoedkundige, wetenschappelijke en culturele organisatie van de Verenigde Naties verwacht dat er in de toekomst wereldbladen zullen komen, die op een televisiescherm kunnen worden gelezen, nadat de abonnee een telefoonnummer heeft gedraaid.” Wat is dit, een soort teletekst? Meestal snap ik wel waar de toekomstvoorspeller naar toe wilde. Maar deze herken ik niet.
Tot slot de Tweewielersbeurs in de RAI. “Iedere volwassen Nederlander heeft een tweewieler in zijn bezit, zegt de RAI-voorzitter Schootstra. Nederland telt 6 miljoen fietsen, anderhalf miljoen bromfietsen en 150-duizend scooters en motorfietsen. Een nieuwigheid is de zogenaamde vouwfiets.” meldt het ANP. Voor wat het waard is: de BOVAG schat het aantal fietsen in ons land nu op bijna 24 miljoen.
Foto: Op de tweewieler-RAI, 1964: de meeneem fiets (Jac de Nijs, Anefo)
Ook op Facebook en Instagram onder dezelfde naam: 'de vrolijkejaren60'
838 - uit het radionieuws van 20 februari 1964: 'het vierde prinsenkind'
Feest op Soestdijk. Het ANP: “Op Paleis Soestdijk heeft een delegatie van de Stichting ‘Het Vierde Prinsenkind’ geschenken aangeboden aan HKH Prinses Christina, die dinsdag 17 is geworden. De prinses kreeg een stel koffers en een wandkleed.” Ze zal wel een verlanglijstje hebben gehad, je zadelt iemand niet zomaar met een stel koffers op.
Verder binnenlands nieuws: “De minister van Justitie laat de problemen bestuderen die samenhangen met het verschijnsel van de verborgen microfoons en de zogenoemde candid camera’s. Naar zijn mening is iemand die zonder zijn medeweten en zonder zijn toestemming op de televisie verschijnt of door de radio wordt gehoord niet verstoken van elke rechtsbescherming.”
Dat is me uit het hart gegrepen. Niets zo gênant als laffe verslaggevers die mensen -zonder toestemming te vragen- met draaiende camera overvallen en liefst voor schut zetten. Helpt het als je dan zegt ‘ik wil dit niet’?
Om 19.00 uur een bericht dat cryptisch opent met: “Het bezoek aan vermakelijkheden is in 1962 opnieuw teruggelopen.” Wat zijn dat? Gokhallen, stripteasetenten? Het blijkt te gaan om bioscoopbezoek (gedaald), sportuitvoeringen, opera en operette (ook afgenomen), concertbezoek (flinke opleving, vooral buiten het westen van het land) en museumbezoek (verdubbeld sinds 1950).
Minder vermakelijk, harde realiteit: “In Amsterdam worden binnenkort 500 parkeermeters geïnstalleerd, de eerste 17 op de Oudezijds Voorburgwal bij het Stadshuis. Inmiddels zijn 10 controleurs aangesteld. Hun chef wordt een gepensioneerde politie-adjudant.” Zou het Openluchtmuseum nog zo’n ding hebben?
Foto: Prinses Christina viert haar 17e verjaardag op paleis Soestdijk en krijgt een kofferset aangeboden, 20 februari 1964 (Harry Pot, Anefo)
837 - uit het radionieuws van 19 februari 1964: de klaar-over
“Defensie heeft aangeboden om de genie een voetbrug te laten bouwen over de provinciale weg in Mariaheide, waar al verscheidene kinderen slachtoffer zijn geworden van het snelverkeer.” Vooralsnog moet de ‘klaar-over’ uitkomst bieden.
In Utrecht is dominee Talma herdacht, een oud Anti-Revolutionair staatsman die als geen ander streed tegen onrecht. Het ANP citeert CNV-secretaris Albeda: “Het ideaal van Talma dreigt de laatste jaren te worden aangevreten, zei hij, door een geest van egoïsme en enghartig voorbijzien aan andere en grotere belangen dan die van de eigen groep.” Deze Wil Albeda kreeg de kans dit tij te keren, als minister van Sociale Zaken in het eerste kabinet van Agt. Maar is hem dat gelukt?
De roddelpers staat op scherp vanwege Irene en Don Carlos, maar het ANP voorziet ook royaal in de nieuwshonger naar het jong verloofde stel, dat nu gaat skiën in Oostenrijk. “Don Carlos heeft zijn intrek genomen in een hotel, dichtbij het chalet waar prinses Irene logeert.” En zo hoort het. Mijn oudere zus en haar vriend, die al jaren samenwoonden, kwamen begin jaren 70 bij mijn ouders logeren. Mooi dat zij op de logeerkamer werd geplaatst en hij op een kermisbed op mijn kamer werd ondergebracht. Huisregel: niet getrouwd is niet samen op een kamer.
Foto: Klaar-over in actie, Mariaheide (N-Br) 19 feb 1964 (Jean Smulders, Anefo)
836 - uit het radionieuws van 18 februari 1964: Simon Vinkenoog
Weer een coup, nu in Gabon. Staatsgrepen, echte en verijdelde, er is er elke week wel een.
Verder binnenlands nieuws: “Een 32 jarige Amsterdamse schrijver is wegens het bezit van marihuana veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van zes weken. De beklaagde heeft aangevoerd dat het roken van marihuanasigaretten hem bij zijn scheppende arbeid inspireert.” Dat was natuurlijk Simon Vinkenoog. Die zag je begin jaren 70, als er ergens muziek was, vaak helemaal uit zijn bol gaan. Dan bleek de typering ‘de ongebakken deegsliert’, die Jan Cremer hem gaf, heel treffend.
In de Eerste Kamer wordt nog na gestoeid over de Irene-zaak. Van het publiekelijk enthousiasme, zoals zichtbaar bij de verloving, lijkt in de politiek weinig over. Het ANP: “Ook in de senaat wordt het geluid gehoord dat de huwelijksvoltrekking in Nederland zo sober mogelijk moet. Don Carlos zou Nederland zijn eerste dienst kunnen bewijzen door hier aan mee te werken.” Dat klinkt niet echt als van harte welkom, lieve schoonzoon. Venijnig wordt het als de vraag wordt opgeworpen of een katholiek op de Nederlandse troon denkbaar is. Hoewel de grondwet zwijgt over de godsdienst van het staatshoofd wordt vanuit de Christelijke fracties geopperd dat “dit tot grote spanning zal leiden, wellicht te grote spanning.” De KVP reageert fel en zegt “zeer teleurgesteld te zijn dat kennelijk een Rooms-Katholiek niet het symbool van de natie zou kunnen zijn.”
Wat als een van onze huidige prinsessen zich tot de Islam bekeert? Hoe gaat dat vallen?
Foto: Simon Vinkenoog (l) en Aldo van Eyck in het Vondelpark, 1967 (Ben Merk, Anefo)
835 - uit het radionieuws van 17 februari 1964: ijzel
De dag begint met doctor Visser ’t Hooft, een groot Nederlander. Hij was van 1948 tot 1966 de secretaris-generaal van de Wereldraad van Kerken. Op een conferentie in Odessa agendeerde hij het gemengde huwelijk, waar de Roomschen erg op tegen zijn, en de godsdienstvrijheid. Het ANP: “Op de conferentie is een verklaring goedgekeurd waarin wordt gezegd dat godsdienstvrijheid toekomt aan iedereen, ook aan atheïsten.” Dat klinkt raar. Kennelijk was het toen nodig om vast te stellen dat ongelovig zijn mag.
Ook erg jaren 60 is het bericht in het avondbulletin: “De politie in Den Bosch heeft vier jongemannen aangehouden die een serie inbraken en diefstallen hebben gepleegd en tijdens ritten met gestolen auto’s benzine hebben getankt zonder te betalen. De jongelui van 17 en 18 jaar gebruikten hun buit voor verteringen tijdens de plezierritjes door het land.” Heel stoute nozems dus. Foei.
Het kan altijd erger. Het ANP: “Bandieten op Sardinië hebben afgelopen zaterdagavond op een autoweg 25 auto’s aangehouden en 80 mensen beroofd van geld en kostbaarheden tot een bedrag van bijna 30-duizend gulden. Zo’n grote roofoverval is in Italië in geen jaren voorgekomen.” Dat doet het toerisme geen goed, zo’n mededeling.
Bij ons is het ook niet best: “Op veel plaatsen in het land heeft het verkeer ernstig last van ijzel.”
Foto: IJzel (Rob Croes, Anefo)
