35 uit het radionieuws van 18-10-1961: een brief

Vandaag 60 jaar geleden is mijn moeder jarig. Ze wordt 43. Alles is normaal. Tegen een uur komt mijn vader thuis. De tafel is gedekt. Er wordt s-middags warm gegeten. Soep, aardappelen, vlees, groente, yoghurt toe, met wat kaneel erop. Iedere dag. De radio staat aan.
Dan klinken de pips van 1 uur: “Een uur. Hier is de Radionieuwsdienst verzorgd door het ANP. Premier Chroestsjov heeft op het partijcongres in Moskou het nieuwe partijprogramma ingediend. In zijn uiteenzettingen verklaarde Chroestsjov dat de ondergang van het imperialisme vaststaat. Hij voorspelt dat in de tweede helft van deze eeuw het communisme zich in de wereld zal vestigen.”
De radio gaat uit, de soep wordt opgediend. Dan wordt er gebeden, een Onze Vader en een Wees Gegroet. Iedere dag. Dan wordt er gepraat. Over school, over collega’s over het weer. Niet over de ondergang van het imperialisme. Ik mis dat niet, dat gaat mijn pet te boven als 8 jarige.
Maar mijn ouders. Ze hebben het gehoord en er verder over gezwegen. Ze hebben ook het bericht gehoord dat om 8 uur s-avonds werd verspreid. “President Kennedy heeft doctor Adenauer een brief geschreven over de Amerikaanse politiek in de kwestie Berlijn. De inhoud ervan is nog niet bekend gemaakt.”
Een geruststellend idee, zo’n brief. Maar ook vragen. Op luchtpostpapier? Aangetekend wellicht? Hoe lang onderweg?

34 uit het radionieuws van 17-10-1961: angst

Chroestsjov heeft het 22e partijcongres toegesproken, 6,5uur lang. In alle landen die er toe doen zijn de kremlinologen aan het werk gezet. Over één ding zijn ze het direct eens. De aankondiging dat de Russen eind van de maand een kernbom van 50 miljoen ton TNT tot ontploffing zullen brengen is, vergeef me de uitdrukking, ingeslagen als een bom. Het ANP weet inmiddels dat deze bom 2500 maal sterker is dan de bommen op Hiroshima en Nagasaki samen. En hup, nog een: alle bommen die in de tweede wereldoorlog boven Duitsland zijn afgeworpen hadden samen een kracht van nog geen twee miljoen ton. Dat is één-vijfentwintigste deel van deze nieuwe Russische bom!

Er is ook goed nieuws, nieuws dat vertrouwen geeft in de toekomst en de goedheid der menschen: 
“In Nijmegen is het 25 jarig bestaan gevierd van de orthopedische Sint-Maartenskliniek en het paedagogisch instituut Sint Joseph. Het Rijk heeft de bouw goedgekeurd van een internaat voor lichamelijk gebrekkige kinderen bij de Sint Maartenskliniek. Kardinaal Alfrink sprak zijn dank uit namens het kerkelijk gezag.”
Ik wil maar zeggen, gefeliciteerd jongens , daar in Nijmegen, ook namens het kerkelijk gezag. U bent daar mooi jarig.

foto:   Nikita Chroestsjof 1961

33 uit het radionieuws van 16-10-1961: Nederlands optimisme

Nieuw Guinea was onze laatste kolonie in de oost. De wereld vond dat het aan Indonesië toekwam, maar wij Nederlanders, onder leiding van minister Luns, verdedigden het zelfbeschikkingsrecht van de Papoea’s en overwogen een referendum aldaar. Terwijl er internationaal stevig over wordt gesteggeld zitten wij ter plaatse bepaald niet stil, zo blijkt uit het bulletin van 13.00 uur.
“In Nieuw Guinea is een commissie ingesteld voor de verplaatsing van bevolkingsgroepen uit de onvruchtbare bergstreken naar meer productieve gebieden. Vooral de Arfakkers tonen grote bereidwilligheid voor vestiging in de lagere vlakten. Zij zullen daar landbouw kunnen bedrijven.”
Een opvallend bericht. Gaat hier een groep ‘jagers/verzamelaars’ (koppensnellers in de wandelgangen) in één seizoen over naar ‘sedentaire landbouw’ zoals dat in de paleontologie heet. Die overgang vraagt gewoonlijk zo’n 20 à 30.000 jaar. Maar onder Nederlands gezag moet dit sneller kunnen, is blijkbaar de gedachte.
Wikipedia daarover nu: In de vlakten ten zuidwesten van Manokwari werden landbouwprojecten opgezet, waarbij de bevolking van het ondoordringbare Arfakgebergte werd opgeroepen zich in de vallei te vestigen. Daarmee zouden de primitieve bewoners in contact kunnen komen met de geldeconomie. Velen stierven aan malaria, de overlevenden keerden spoedig terug naar hun oude dorpjes op de hellingen van het Arfakgebergte.

foto:   BuZa minister Joseph Luns

32 uit het radionieuws van 15-10-1961: lekker belangrijk

Het was een ander land, destijds. De mensen waren anders, hun hersenen werkten anders, hun horizon was anders. Het is allemaal niet meer te reconstrueren. Maar er werd wel naar het nieuws geluisterd en jij moest je mond houden: Stil, de berichten!
Neem vandaag de nieuwsuitzending van 20.00 uur op onze nationale zender.
“Hier is de radionieuwsdienst verzorgd door het ANP. Amerika en Rusland zijn het eens geworden over de benoeming van de Birmaan Oe Thant tot tijdelijke secretaris-generaal van de Verenigde Naties.”

En even later: “Op het muziekconcours in Schiedam heeft de Koninklijke stadsharmonie Phileutonia uit Helmond in de vaandelafdeling sectie harmonie een eerste prijs behaald met 117,5 punt en met lof van de jury. In dezelfde afdeling kregen nog drie korpsen een eerste prijs, elk met 108 punten. Het zijn de Muziekvereniging Crescendo uit Neede; de Koninklijke Harmonie Apollo uit Kaatsheuvel en het Dordrechts Philharmonisch Orkest.”
Helmond, Neede, Kaatsheuvel , Dordrecht. Ik zie weer een grote oprolkaart van Nederland voor me. Aan een touwtje, met boven en onder een stok. En daarop allemaal grote en kleine zwarte bollen, zonder tekst. Ik was er goed in. 

31 uit het radionieuws van 14-10-1961: toenemende spanningen

Angstige tijden voor de westerse wereld. Een derde wereldoorlog hangt in de lucht. Over en weer zijn honderdduizenden soldaten gemobiliseerd, bijna dagelijks vinden kernproeven plaats en in Berlijn wordt met scherp geschoten.
En wat doen wij, wij roepen de toorn van de Russische beer over Nederland af! Vanwege een asielzoeker, inmiddels dolgelukkig omdat hij hier Dokter Zjivago mag lezen. En vanwege de Russische ambassadeur, Ponomarenko, die zich op Schiphol vechtlustig toonde.
Vanmiddag keerde onze man uit Moskou terug, mr Helb. Hij kende Ponomarenko nog uit de tijd dat ze samen in New Dehli zaten. "Meester Helb zei te geloven dat de heer Ponomarenko bezield is met grote dadendrang en energie. Hij vindt het prettig om aan het hoofd van de troepen de steppe te berijden, hoewel Schiphol geen Russische steppe is, aldus de Nederlands diplomaat."
Hij bevestigde dat hij de aide-memoire van de Russische regering die op de ambassade was gedeponeerd had teruggestuurd, "omdat deze was gesteld in een taal, en was gebaseerd op conclusies, die de Nederlandse regering onaanvaardbaar achtte."
Hier tekent zich langzaamaan een plot af voor een koude oorlog thriller. Zeker als in een volgend bulletin melding wordt gemaakt van het feit dat ook de gevolmachtigde minister, doctor Vixseboxse, inmiddels uit Moskou naar Nederland is vertrokken. Met ziekteverlof. En mevrouw Helb daarentegen is in Moskou gebleven "om het koffers pakken te voltooien."
En gij geleuf da?

foto:  ambassadeur Ponomarenko

30 uit het radionieuws van 13-10-1961: moeilijke woorden

Vechtersbaas Ponomarenko, de ambassadeur van de USSR die met de marechaussee op de vuist ging, is vanmiddag tot ‘persona non grata’ verklaard. Drie uur later verklaart Moskou onze ambassadeur aldaar eveneens tot gratekut, man zonder ruggegraat, slapjanus of wat betekent ‘persona non grata’ eigenlijk. Het is Latijns. De ANP-nieuwsdienst doet daar niet ingewikkeld over. Moeilijke woorden bestaan niet, en als je niet weet wat het betekent, dan pak je maar het woordenboek.

Zo wordt vandaag om 13.00 uur zonder blikken of blozen bericht dat “het moderamen van de generale synode van de Nederlands Hervormde kerk aandringt op een normale leerplicht voor schipperskinderen.”
Dan krab ik als papenjong toch even achter mijn oren. Luister naar het nieuws. Je steekt er wat van op

29 uit het radionieuws van 12-10-1961: veilig verkeer

Gisteren, 11 oktober 1961, nam jonkheer Roëll na 9 jaar afscheid als voorzitter van Veilig Verkeer Nederland.  Men constateert dat het drukker wordt op de weg. In Roëlls tijd is het aantal auto’s van 360.000 tot bijna 900.000 gestegen, en het aantal bromfietsen is vervijfvoudigd tot 1,1 miljoen.
Roëll noemde de steun van het Koninklijk Huis uiterst belangrijk voor de bond. Met alleen snelheidsduivel Bernhard als actief verkeersdeelnemer verbaast me dat. Juul zat niet achter het stuur, liever op de fiets.
Hulde alom voor de jonkheer, maar ook zorgen bij de diverse sprekers, meldt het ANP:
“doctor Van der Wal meende dat in de eerste plaats minder bandeloosheid nodig is. De wet geeft de grenzen aan, maar de vrije wil moet werkelijk inhoud geven aan ons maatschappelijk gedrag ten opzichte van de medemens.”
Professor Belinfante pleit voor coördinatie ten aanzien van de maximum snelheden, en de minister van Verkeer en Waterstaat, doctorandus Korthals Altes, waarschuwt dat we dit jaar waarschijnlijk de grens van 2000 verkeersdoden gaan passeren.
“Zo kan het niet doorgaan. Iedere weggebruiker moet, ter wille van anderen, zich dwingen tot inperking van zijn geldingsdrift of onverantwoordelijke haast.”
Kortom, stichtelijk radionieuws met eeuwigheidswaarde.
Wie dit allemaal teveel wordt en zich wil bekeren tot het openbaar vervoer wordt om 22.30 uur in verwarring gebracht door het bericht dat de schrijver Anton Coolen gistermiddag tussen Geldermalsen en Waardenburg bij een snelheid van 100 km per uur uit de trein is gevallen. Onderaan de spoordijk is hij na drie uur tot bewustzijn gekomen en met schouderletsel en hersenschudding naar een boerderij gestrompeld. Hij had “op het treinbalkon tocht gevoeld, maar kon niet met zekerheid zeggen of het portier of een raampje openstond.”
Mag ik raden: het portier!

28 uit het radionieuws van 11-10-1961: de vrouw centraal

Vandaag, 60 jaar geleden, gaat het om de vrouw. Het begint al vroeg als in het 7 uur bulletin wordt gemeld dat een adviescommissie de vraag stelt “of het juist is een werkende gehuwde vrouw meer belasting te laten betalen dan een ongehuwde. Ze (de commissie) vraagt zich verder af waarom een werkend echtpaar zwaarder wordt belast dan bijvoorbeeld twee samenwonende werkende vriendinnen.”
Inderdaad stof tot nadenken.
Maar niet te lang want om 13.00 uur wordt vrouwen, of eerder hun echtgenoten, een heel ander kluifje voorgehouden. De ministerraad heeft namelijk zojuist besloten de kinderbijslag met drie cent per dag per kind te verhogen, voor de eerste drie. Voor het vierde en vijfde kind vijf cent. Vanaf het zesde kind geldt een verhoging van acht cent per dag per kind.
Een internationale dimensie aan deze spontane vrouwendag komt van de Verenigde Naties waarvan de sociale commissie voorstelt “een regeling te treffen waardoor een huwelijk niet kan worden gesloten zonder voorafgaande toestemming van de vrouw.”
Dus als de bruid ja zegt, bedoelt ze ja. Dat is de bedoeling.
De dag wordt afgerond met damesschaken. Geen folklore uit Ootmarsum maar het betreft hier het internationale damesschaaktoernooi in Amsterdam “waar de Nederlands kampioene mevrouw Heemskerk heeft verloren van mevrouw van der Veen. De dames Timmer en Vreeken verloren helaas van hun buitenlandse tegenstandsters. De zuid-Slavische Jovanovic en de Francaise Chaude de Silans gaan aan de leiding met elk 2 punten.”
Is niet zo vaak meer in het nieuws, dat damesschaken. Of ben ik ziende blind?

27 uit het radionieuws van 10-10-1961: vrijheid

Een opvallend bericht in het bulletin van 18.00 uur:
“Op het eiland Tristan da Cunha, in het zuidelijke deel van de Atlantische Oceaan, is een vulkaan tot uitbarsting gekomen. De 260 bewoners van het eiland worden geëvacueerd. De uitbarsting kwam onverwacht: men veronderstelde dat de vulkaan was uitgedoofd. Tristan da Cunha, dat het lieflijkste eilandje ter wereld wordt genoemd, ligt halverwege tussen Zuid-Afrika en Zuid-Amerika. Het staat onder Engels bestuur.”
Op zo’n koude dag als vandaag maakt een verwijzing naar ‘het lieflijkste eilandje ter wereld’ wel benieuwd. Ik deed eerst wat luisteraars in 1961 deden: de Bosatlas op tafel leggen. En ja, in mijn jaargang 1959 staat het eiland op blad 7 (‘de Aarde’) vermeld, enkele duizenden kilometers onder St Helena waar Napoleon voorgoed werd opgeborgen.
Daarna deed ik wat in 1961 niet kon: Google raadplegen. Daar leren we dat er nu nog steeds maar 264 mensen wonen, dat men er last heeft van ‘inbreeding’ en dat de postzegels van het eiland erg gewild zijn.
Op een filmpje wordt een bewoonster gevraagd wat ze het meest waardeert op het eiland. Zonder enig aarzelen zegt ze: de vrijheid hier.
Op de achtergrond zie je Napoleon instemmend knikken.

26 uit het radionieuws van 9-10-1961: drama in 4 bedrijven

Het begon in het bulletin van 13.00 uur: Een Russisch chemicus, de heer Golub, heeft politiek asiel aangevraagd. Hij had dit willen doen samen met zijn vrouw, maar zij keerde op het laatste moment terug naar hun reisgezelschap dat klaar stond om weer naar de USSR te vetrekken.
Maar dan om 18.00 uur: “in de vertrekhal heeft zich vanmiddag een korte maar hevige vechtpartij voorgedaan tussen leden van de Koninklijke marechaussee en personeel van de Russische ambassade.”
Wat blijkt, de marechaussee wilde mevrouw even onder vier ogen spreken en onderzoeken of zij vrijwillig terugkeert.
“De russen probeerden het kamertje binnen te dringen, terwijl de marechaussee dit wilde verhinderen. De Russische ambassadeur, de heer Ponomarenko, bevond zich midden in het strijdgewoel. De marechaussee slaagde er niet in mevrouw Golub in het kamertje te houden.” Iedereen boos, vooral Ponomarenko die hier werk van gaat maken.
Lang verhaal kort: in het bulletin van 22.30 uur is Ponomarenko bij minister-president De Quay geweest, waarna de marechaussee alsnog gelegenheid krijgt persoonlijk met mevrouw Golub te spreken, maar wel in aanwezigheid van ambassadeur Ponomarenko. Zij verklaart vrijwillig naar Rusland terug te keren, krijgt haar paspoort terug en mag gaan.
En dan in het bulletin van 23.55 uur: “na een kort gesprek met haar echtgenoot die nog probeerde haar over te halen te blijven, werd zij in een auto naar het wachtende vliegtuig gebracht.”

Harde wereld toen. Het zal nog drie jaar duren voordat we met Gilbert Becaud romantisch over Nathalie et la Place Rouge kunnen mijmeren.

25 uit het radionieuws van 8-10-1961: het Roode Gevaar

Stel, je leest en hoort dag in dag uit over kernproeven met een sterkte van een miljoen ton TNT, over Russische lange afstandraketten die feilloos hun doel treffen op 8000 km en over VoPo’s die vluchtende oost-Duitsers in de rug schieten.

Stel, je begint toch wat te twijfelen aan de goede bedoelingen van de Rus. En dan meldt het ANP-nieuws deze zondagavond om 8 uur, vlak voor de voetbaluitslagen, dat een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van defensie heeft gezegd dat
"radio-actieve neerslag niet moet worden beschouwd als een onontkoombaar gevaar. De besmette deeltjes zijn zo groot, dat middelen kunnen worden gevonden om ze buiten de schuilkelders te houden. Normale luchtfilters, zoals die worden gebruikt om roetdeeltjes tegen te houden, kunnen hiervoor dienen. Ook kan de luchtinlaat naar beneden worden gericht, zodat radioactieve stof er niet in kan vallen.”

Maar je hebt geen schuilkelder, je hebt geen luchtfilters, je hebt helemaal geen luchtinlaat!
Je hebt alleen 24 stukken zeep in de kelder, en 10 kilo suiker in een groot rond blik. Wat kun je doen?
Het antwoord destijds: op de KVP stemmen.

24 uit het radionieuws van 7-10-1961: historische sensaties

In oude nieuwsbulletins zitten onschuldige berichten die wij nu, met de kennis van nu, herkennen als een aankondiging van iets groots, iets nieuws, iets moois of iets verschrikkelijks. Vandaag een licht historische sensatie (3,7 op de schaal van Piet) bij twee nieuwsitems, beide verstopt in de bulletins van 7 en 8 uur s-avonds.
-  “Premeier Lefèvre van België heeft een nieuw regeringsprogram bekend gemaakt, waar onder meer de vaststelling van een taalgrens wordt aangekondigd.”
-  “De Amerikaanse regering overweegt troepen naar Zuid-Vietnam te sturen om het westers gezinde bewind daar te steunen. De regering in Saigon heeft te lijden van steeds toenemende communistische aanvallen.”

Vandaag begint heel veel.

23 uit het radionieuws van 6-10-1961: mevrouw Chroestsjof

Uit het ANP-Nieuws:
- historici pleiten vandaag, 60 jaar geleden, voor meer aandacht voor het geschiedenis onderwijs;
- er wordt een code opgesteld van fatsoenregels tussen uitgevers en auteurs:
- 23% van de ongeschoolde Italiaanse gastarbeiders is naar Italië teruggekeerd. Dat valt tegen. Men had verwacht “dat ongeveer 10% hier niet kon aarden.”

- Vandaag ook nieuws uit Moskou, zacht nieuws dit keer.
“Mevrouw Chroestsjof heeft tien van de westelijke pacifisten ontvangen die een vredesmars naar de Sowjet-Unie hebben ondernomen. Tijdens een onderhoud van een uur beloofde de echtgenote van de Russische regeringsleider, dat zij de inhoud van het gesprek aan haar man zou overbrengen. De tien hadden elk op hun beurt hun bezorgdheid uitgesproken over de hervatting van kernproeven. Mevrouw Chroestsjof zei dat voor een kernoorlog geen verdediging mogelijk was. Daarom worden in de Sowjet-Unie geen schuilkelders gebouwd, zei ze."
Goed gedaan wijfie, zei Chroestsjof bij het avondeten. Maar dat vermeldde het ANP niet.

foto:   Nina Kukharchuk-Croestsjof en president John F. Kennedy

22 uit het radionieuws van 5-10-1961: Clash of civilisations

De burgemeester van Nijmegen, mr. Hustinx, droeg vanmorgen, 5 oktober 1961, het nationaal geschenk, zijnde een partij sousafoons, over aan de luchtmachtkapel. Hij ging in op de moeilijkheden die zich rond de kapel hebben voorgedaan. De kapel heeft namelijk kort geleden, ondanks een nadrukkelijk verbod ‘swingmuziek’ gespeeld. 
“Maar dit spruit voort uit sensatiezucht. Er zal een bevredigende oplossing worden gevonden, zodra de gemoederen tot rust zijn gekomen.” Meester Hustinx was nog optimistisch in 1961.
Minder bevredigend verliep een cultuurclash in IJmuiden. “Bij de Hoogovens in IJmuiden heeft een aantal Italianen korte tijd gestaakt, omdat ze ontevreden zijn over het eten. De meesten hebben het werk vanmiddag hervat. Zes Italianen die bleven staken zijn ontslagen.” Voor hun gold kennelijk liever geen eten dan slecht eten. Respect !

21 uit het radionieuws van 4-10-1961: de ver-roomsing van ons land

 Een mensch lijdt het meest door het lijden dat hij vreescht. Deze tegelwijsheid was even niet aan de heer Van Dis besteed, toen hij vandaag  60 jaar geleden, 4 oktober 1961, zijn kamervraag stelde.
Het ANP citerend: “bij de algemene politieke beschouwingen in de 2e kamer heeft de staatkundig-gereformeerde afgevaardigde, de heer Van Dis, de regering gevraagd de nieuwe kinderpostzegels niet in omloop te brengen. Hij meent dat sommige volksgebruiken die erop zijn afgebeeld de ver-roomsing van ons land in de hand kunnen werken. De heer Van Dis keerde zich met name tegen de kinderzegels die betrekking hebben op Driekoningen, Palm-Pasen en Sint Maarten .”
Ik zou zeggen: Dominus vobiscum, et cum spiritu tuo.

Driekoningen

20 uit het radionieuws van 3-10-1961: De Vlaschaard

Had ik de nieuwsuitzending van 13.00 uur maar beluisterd, vandaag 60 jaar geleden. Misschien had het me ergernis gescheeld. Het ANP bericht ons namelijk dat vandaag de Vlaamse schrijver Stijn Streuvels, op zijn 90ste verjaardag , is onderscheiden met het grootlint van de Leopoldsorde. “In 1907 verscheen zijn beroemde werk De Vlaschaard.”

Ik zie direct de boekenkast thuis voor me, met daarin herkenbaar; Stijn Streuvels DE VLASCHAARD. Dat boek ontweek ik. Ik heb het nooit gelezen. De auteursnaam Strijn Steuvels deed me al struikelen, maar door de titel meed ik het boek. Wat staat daar, hoe spreek je dat uit? Het woordbeeld sloeg niet aan. Ik zie vlas en haard, maar de vlaschaard, dat zei me niks.

Weg, volgende boekje. Hé, Vrouwen van Parijs. Klinkt interessant, gaan we lezen.

19 uit het radionieuws van 2-10-1961: ANP of het 8 uur journaal op tv

Radioberichten werden, zonder uitzondering, op serieuze toon voorgelezen. Sec, zonder enige poespas of emotie.
Zo niet op TV. Daar gaven Fred Emmer of Frits Thors het nieuws maar al te vaak met een wenkbrauw of een oogopslag wat ironie mee. De ANP-mix van vandaag had hier wel aanleiding toe gegeven. Zo gaat Hare Koninklijke Hoogheid prinses Beatrix 3 weken naar Griekenland “om zich nader te oriënteren omtrent bepaalde onderwerpen waar zij bijzondere belangstelling voor heeft.”
Met die ‘bepaalde onderwerpen’ zou Fred Emmer wel raad weten.
En dan het Amsterdamse GVB, dat wil voor het eerst vrouwelijke bestuurders op de tram laten rijden. 30 Kandidates hebben zich aangemeld voor de speciale opleiding van 6 weken. En dan mag de nieuwslezer berichten dat het GBV hier alleen toe overgaat “als na de medische en psychologische keuring een redelijk aantal kandidaten is overgebleven.”
En dan kijkt Frits Thors even over zijn zwarte bril, en weten we dat we dit quotum waarschijnlijk niet gaan halen.
En het bericht dat vanmiddag meldt dat twee Nederlanders naar de VS zijn vertrokken om daar te proberen het doodvonnis van de 15 jarige negerjongen Preston Cobb gewijzigd te krijgen. Het is niet de bedoeling om kritiek op het vonnis uit te oefenen, maar “het is onze overtuiging dat een kind van 15 jaar niet op de elektrische stoel hoort.”
Wie dan wel, dat laten we even in het midden. 

18 uit het radionieuws van 1-10-1961: het populaire genre

Het ANP om 8 uur vanochtend: “De cabaretier Wim Sonneveld heeft gisteravond in Scheveningen negen Edisons uitgereikt, onderscheidingen voor artistieke prestaties op de grammofoonplaat in het populaire genre. Dit gebeurde aan het slot van het ‘Grand Gala du Disque 1961’. De Edison in de categorie Nederlandse vocalisten werd uitgereikt aan de cabaretier Wim Kan die, in gezelschap van zijn echtgenote Corrie Vonk, het beeldje in ontvangst nam. De andere nationale prijzen waren voor de zangeres Rita Reys, het duo ‘the Blue Diamonds’, de acteur Ko van Dijk en de directeur van de Koninklijke luchtmachtkapel, kapitein Diepenbeek. (jawel, de man die de toorn van de verenigde Chefs van Staven over zich afriep omdat hij op de Taptoe Delft ‘swingmuziek’ had gepeeld, PvW) .
De kleine Edison werd uitgereikt aan Henk Bakker. De internationale onderscheidingen vielen ten deel aan de Amerikaanse musici Jack Marshall en John Coltrane en de Amerikaanse zanger Harry Belafonte.”
Ik zie ineens de hangwangen van Willem O Duys enorm flapperen in een golf van superlatieven.

17 uit het radionieuws van 30-9-1961: de jeugd

Een uur ‘s-middags bericht het ANP uitgebreid over de rede, die HKH prinses Beatrix (23 jaar) in Toulouse hield, waar zij de Europese jongeren opriep  “metterdaad te bouwen aan een krachtiger Europese gemeenschap en daarvoor zo nodig offers te brengen. (..) In plaats van gemeenschappelijke idealen, hebben wij slechts gemeenschappelijke problemen.”
Maar ook:  “de ouderen zullen moeten aanvaarden dat de jeugd vaak andere opvattingen huldigt en mooie woorden genoeg heeft gehoord. Wij willen stevig worden aangepakt, aldus prinses Beatrix. ”
s-Avonds om 8 uur landden we weer met beide benen op de grond en hoorden dat Mejuffrouw Trix Wevers uit Den Haag voor de vierde keer nationaal kampioen machineschrijven was geworden met 523 goede aanslagen per minuut. En dat de accuratesseprijs naar Mevrouw Polman ging, eveneens uit Den Haag.
Er staan strepen onder de woorden mejuffrouw en mevrouw. Dat luisterde nog nauw in de tijd.

16 uit het radionieuws van 29-9-1961: geen verkleedfeestjes

Tamme dag vandaag, deze vrijdag 60 jaar geleden. Jan Blokker wint de prijs voor het beste kinderboek voor ‘Op zoek naar een oom’. De minister van OK&W wil geld vrij maken voor goede Nederlandse speelfilms en meent dat voor de documentaire film jong talent moet worden aangemoedigd. Het mag wel een slappe dag zijn qua nieuws, maar de nieuwslezer laat zich niet verleiden dan ook maar slap nieuws te brengen. Hem wordt gevraagd om 13.00 uur voor te lezen : In de haven van Amsterdam is een Brits smaldeel aangekomen dat “bestaat uit een kruiser, een vlaggeschip en 3 jagers, met in totaal 1700 bemanningsleden. Er is gelegenheid de jagers te bezichtigen. Ook wordt voor ongeveer 100 kinderen uit tehuizen aan boord een feest gegeven, bij welke gelegenheid bemanningsleden zich zullen verkleden als piraten.”
Dat gaat te ver, besluit hij ter plekke. Ik ga hier geen verkleedfeestjes aankondigen. En met een ferme potloodstreep heeft hij de laatste bijzin geschrapt. Toen onhoorbaar, nu openlijk zichtbaar op het internet.