9 mei 2022

235 - uit het radionieuws van 9-5-1962: sssst

De ‘zilveren elfstedentocht’ die Juul en Benno hielden langs 11 provinciehoofdsteden vanwege hun 25 jarig huwelijk loopt vandaag, 60 jaar geleden, wat rafelig af. In Amsterdam zijn op het Museumplein en op vele andere plaatsen in de stad alle narcissenperken leeggeplukt. Door een misverstand had het gerucht zich verspreid dat deze zouden worden gemaaid. Het ANP: “Een bewaker had toestemming gegeven een ruiker te plukken. Toen de politie kwam opdagen, waren de meeste perken al kaal.”
In de provincies had ‘de jeugd’ de afgelopen weken gedebatteerd over de vraag Wat denken jullie van de toekomst?
ZKH de Prins concludeerde op de slotzitting “dat de vraag niet volledig kon worden beantwoord. Hij had belangstelling geconstateerd voor nieuwe dingen, binnenlandse politiek, Europa en de medemens. Hij beval aan door te gaan met deze discussiegroepen.”
Binnensmonds hoor ik hem mompelen, schluss damit, das machen wir nie wieder.
In Den Haag, in het Kurhaus, wilde majesteit nog een slotwoord spreken maar zij kwam er niet meer tussen. “Toen het koninklijk gezin op het bordes stond, ontstond een enorm gedrang dat geen einde nam. De jeugd bleef zingen en joelen en was niet tot bedaren te brengen.”
Arme Juul. 18 jaar later wilde ze op de Dam ook het volk tot bedaren brengen, net nadat ze haar kroon aan Bea had overgedragen. Toen probeerde ze het met, heel moederlijk, ‘zojuiSSST….’ En toen nog een paar keer ‘zojuiSSSSSST’. Maar dat hielp weinig.

Abdicatie Juliana 1980   (foto:  Rob Croes/Anefo coll Nat. Archief)

8 mei 2022

234 - uit het radionieuws van 8-5-1962: stadsreiniging

De Radionieuwsdienst ANP meldt 60 jaar geleden: “In het Amsterdamse Havengebouw is een studiedag gehouden die was gewijd aan de verontreiniging van de steden. Wethouder Van Wijck noemde vooral het personeeltekort als één van de oorzaken van de stadsverontreiniging. Als de burgerij niet vrijwillig meewerkt, zal in de toekomst misschien een veegplicht worden ingesteld, waarbij de Amsterdammers bij toerbeurt in de stadsreiniging worden betrokken. Met wedstrijden in reinheid is in de hoofdstad de actie Opgeruimd staat netjes begonnen.”
Zelf begeef ik mij regelmatig de straat op met een bezem. Vegen is dankbaar werk dat snel tot zichtbaar resultaat leidt. s-Winters na sneeuwval blijk ik daarin redelijk uniek, de straat overziend. Zo ook in een koude winter enkele jaren geleden. Ik had mijn stoep geheel sneeuwvrij, maar wat later ging het ijzelen. Overal vonden de mensen nog wat grip en houvast in de opgevroren pratsj, behalve bij ons voor. Daar ging men met grote regelmaat onderuit op de spekgladde donkere klinkers. Krachtig gevloek klonk op tegen de gevel.

Foto:  Sneeuwruimen 3 jan.1963  (Anefo coll. Nat. Archief)

7 mei 2022

233 - uit het radionieuws van 7-5-1962: kabel

Om 18.00 uur bericht het radionieuws over een bizar voorval in Noorwegen waar, door een defect in een transformator,  elektriciteit van het hoogspanningsnet rechtstreeks bij de verbruikers terecht kwam. “In alle huizen van het dorp is de elektrische apparatuur vernield. Uit de stopcontacten sloegen vlammen van een meter lengte.”
Je moet er niet te lang bij stilstaan wat er door buizen en kabels allemaal je huis kan binnenlopen.
Later vandaag het bericht dat het aantal TV-zenders, buiten de VS, de afgelopen tien jaar is toegenomen van 28 tot 2000. In dezelfde tijd steeg het aantal TV-ontvangers van 1 tot 54 miljoen. Dat gaat dus hard, met die TV in 1962. Maar toch, 2000 zenders voor 54 miljoen toestellen, dat betekent dat één zender gemiddeld 26.000 toestellen bediend. Dat vind ik dan weer heel weinig. Soms is zenden blijkbaar een kleinschalige operatie.
In het dorp waar mijn partner enige tijd woonde had een slimmerik in de vroege jaren 80, de begintijd van de video, zijn eigen kabelnet aangelegd. Een kwestie van kabels ophangen, van huis naar huis, en stekkerdoosjes plaatsen. Om  half-tien s-avonds ging er een ‘natuurfilm’ in de recorder. In tientallen huizen gingen dan op de slaapkamers de lampjes aan. Oe-hè.

foto: TV-Radionette  (wikicommons)

6 mei 2022

232 - uit het radionieuws van 6-5-1962: watersport

Zestig jaar geleden, om één uur s-middags, een bericht op de radio dat aardig vooruitloopt op het jaren zestig beeld van vrijheid en optimisme. Alles kan, alles mag en laten we het vooral zelf uitproberen. Het ANP: “Uit een plaats in Californië zijn 7 mensen vertrokken voor een reis om de wereld met een vlot. De reizigers verwachten over 5 jaar op de plaats van vertrek terug te zijn. Onderweg zullen ze zich voornamelijk voeden met de vis die ze hopen te vangen. De organisator wil ermee bewijzen dat 2000 jaar geleden kolonisten uit het Midden-Oosten zich hebben gevestigd in Midden-Amerika.” Ook al is het ding twee weken later al gekapseisd, of is vanwege ruzie aan boord de expeditie gestaakt, het feit dat het hier door de radionieuwsdienst ANP is verwoord vind ik inspirerend.

Inspirerender dan een item uit het half elf bulletin dat handelt over de jaarlijkse ‘dommelrace’. Dommelrace? Wie het snelst indommelt? Nee, het betreft hier kanovaren te Valkenswaard op het riviertje de Dommel, “dit jaar bij de dames gewonnen door mejuffrouw De Greef en bij de heren door de heer Geurts, beiden afkomstig uit Eindhoven.”
Kan niet wachten om te horen wie volgend jaar de gouden wisselpeddel mee naar huis mag nemen.

foto:  kanovaren (wikicommons)

5 mei 2022

231 - uit het radionieuws van 5-5-1962: bevrijdingsdag

In het bulletin 13.00 uur verrast de nieuwslezer ons met een (nu actueel) nieuwtje: “De Amerikaanse strijdkrachten hebben de beschikking gekregen over atoom-mortieren, de zgn. Davy Crocketts. Ze kunnen een projectiel met een kernlading gelijk aan 1000 ton TNT ongeveer tien kilometer ver schieten. Volgens militaire kringen zullen de 5 Amerikaanse infanteriedivisies in West-Duitsland elk de beschikking krijgen over 15 van deze atoommortieren.”
Lekker handzaam, 75 van zulke draagbare atoombommen. Nooit gebruikt en nooit meer over gehoord. De Yanks hebben er in West Europa tot 1967 mee rondgelopen. Toen werden ze uit de handel genomen. Tot verdriet van Franz Joseph Strauss, die ze erg nuttig en handig vond, lees ik op wikipedia.

Het koninklijk gezin start vandaag een treintocht langs alle provinciale hoofdsteden. De 258 onbeveiligde spoorwegovergangen die ze zullen passeren zijn allemaal door NS personeel bewaakt. “In Zwolle bekeek de familie vanaf het bordes van hotel Wientjes een defilé van praalwagens en mensen uit alle delen van de provincie. Zelfs koeien, biggen, lammeren, kippen en schapen werden in de bonte stoet meegevoerd.” In Utrecht betrad men het pas gerestaureerde Vredenburgplein “waar duizend jongeren juist aan een bevrijdingsmaaltijd waren begonnen. De hoge gasten wandelden langs de tafels waarop de borden met hutspot waren opgediend. Het koninklijk gezin gebruikte dezelfde maaltijd, die door meisjes van de huishoudschool werd geserveerd.”
Hoe maf kun je het krijgen? Nou veel gekker dus, want van WC-pot werpen wordt hier nog niet gerept.

 

Photograph of a U.S. developed M-388 Davy Crockett nuclear weapon mounted to a recoilless rifle on a tripod, shown here at the Aberdeen Proving Ground in Maryland in March 1961. It used the smallest nuclear warhead ever developed by the United States.

4 mei 2022

230 - uit het radionieuws van 4-5-1962: Nederland

“Eén uur. Radionieuwsdienst ANP. De ruimtevaarders Titov en Glenn hebben ieder een Nederlandse klomp gekregen. De voorzitter van de internationale ruimtevaartconferentie, onze landgenoot professor van de Hulst, zei bij de aanbieding van het houten schoeisel in Washington dat de klompen uit één stam waren gemaakt. Ze behoren samen te worden gedragen, zei hij, maar liever niet tijdens een ruimtevlucht.”

De rest van de dag wordt bericht over diverse herdenkingsplechtigheden “aan de vooravond van bevrijdingsdag”. Ik krijg de indruk dat in die jaren 5 mei belangrijker was dan 4 mei. Tegenwoordig, door toedoen van o.a. de damschreeuwer, omstreden gedichten en spoken-word artists, trekt 4 mei meer aandacht. En dit gaat nooit meer over. Of, zoals iemand in mijn directe omgeving pleegt te zeggen: ‘Opdat wij niet vergeten, eerst bonen en dan scheten.’

Foto:  klompen   (Joop Elsinga, creative commons)

3 mei 2022

229 - uit het radionieuws van 3-5-1962: handwerk

Om 8 uur s-avonds op de radio het nieuws dat in Amerika voor het eerst een televisiebeeld is overgebracht door middel van een kunstmaan. Het beeld, uitgezonden vanuit Californië, werd op 1600 km hoogte weerkaatst door de satelliet Echo Eén en opgevangen in Massachusetts, 4300 km verder. “De kwaliteit van het televisiebeeld bij ontvangst liet te wensen over.”
Toen ja, maar dat zou snel beter worden.
De jaren 60 zijn het decennium waarin de ruimte wordt veroverd. En dat mag worden gevierd, zoals vandaag op het Witte Huis. Daar ontving president Kennedy overste John Glenn en majoor Gherman Titov, samen. De Amerikaan en de Rus hebben beiden in de ruimte  rond de aarde gereisd, met respectievelijk 3 en 17 omwentelingen. En beiden verklaarden dat als ze op een kritiek moment de besturing niet zelf handmatig hadden overgenomen, ze hier niet hadden gestaan. En zo is het. Alles zelf doen, helemaal mijn stijl.

foto:  vlnr Glenn, Kennedy en Titov   (Cecil Stroughton / public domain) 

2 mei 2022

228 - uit het radionieuws van 2-5-1962: Eusebio

Onrust in de wereld vanwege het voornemen van de Amerikanen in de ruimte, op 800 km hoogte, een kernbom tot ontploffing te brengen. Het blijkt om een experiment te gaan waarbij de zogeheten Allen-gordel  rondom de aarde moet worden doorbroken. Wat hiervan de gevolgen zijn, is onduidelijk, het betreft immers een experiment. Lekker nieuws, zo bij het avondeten.

Alledaagser is het bericht om 22.30 uur dat Benfica de Europese beker heeft gewonnen door Real Madrid met 5-3 te verslaan. Voor Real scoorde Puskas twee keer, voor Benfica scoorde o.a. Eusebio. Dit gebeurde in het Olympisch Stadion in Amsterdam, waar “veel Amsterdamse voetballiefhebbers kaartjes hadden kunnen kopen voor minder dan de helft van de prijs omdat Spaanse en Portugese supporters een veel grotere toewijzing hadden gekregen dan ze nodig hadden.”
Dat is smullen, en dan gelijk zo’n doelpuntenregen.

Foto:  Eusebio in het Olympisch Stadion, 2 mei 1962  (coll Anefo, Nationaal Archief) 

1 mei 2022

227 - uit het radionieuws van 1-5-1962: de 1 mei viering

Een uitzonderlijke 1 mei, die van 1962. Amsterdam staat stijf van de royalty. De sjah van Perzië met vrouw, de Britse koningin Elisabeth met haar Philip, vorsten uit België, Griekenland en Noorwegen. Ieder uur horen we op de radio waar ze zijn en wat ze doen. In de boot, uit de boot, aan het diner, weer van tafel, naar het gala, terug naar het Amstel.
En pas om 23.55, het laatste nieuwsbulletin voor het slapen gaan, horen we wat je op 1 mei verwacht. “In Amsterdam hield de PvdA een 1 mei bijeenkomst in het Concertgebouw, waar doctorandus Den Uyl het woord voerde.” De communisten luisterden in de Koopmansbeurs naar de heer Bakker. De PSP deed het in Bellevue met de heer Brandsen.
Eén keer was er vandaag een bruggetje tussen de royalty en de 1 mei viering en dat werd in Moskou geslagen. De dag begon daar met een militaire parade op het Rode Plein. Deze werd afgenomen door premier Chroestsjof, maarschalk Malinorsky en andere sovjet leiders. Het ANP:  “Een opvallende buitenlandse gast te midden van de sovjet autoriteiten was de Belgische koningin moeder Elisabeth, die in Moskou is voor het Tsjaikofsky-concours.” Die heeft dus op haar 85ste Juul en Benno bedankt en afgezegd, want elders is leukers te doen. Vraiment!

Foto:  La Reine Elisabeth in haar jonge jaren

30 april 2022

226 - uit het radionieuws van 30-4-1962: sprookje

Koninginnedag, 60 jaar geleden. De radio opent om 7 uur met Rina Lodders die tot miss Nederland is gekozen. Zo kon de dag al niet meer stuk, met de prachtige Rina die 2 jaar later -maar dat wisten we toen nog niet- met de koning van de twist, Chubby Checker, zou trouwen. En dan moeten de festiviteiten rond het zilveren koninklijke huwelijk nog losbarsten. “Het begon met een rijtoer door Amsterdam met langs de weg honderdduizenden. Massa’s geestdriftige mensen, soms 10 tot 20 rijen dik.” Langs de route steeds groepen uit de burgerij. Bij het Spui hoogleraren in toga, verderop kelners en koks en ook “honderden klaarovers met regenjas en spiegelei. Op het Museumplein brachten 35 Amsterdamse drumbands een oorverdovende muzikale hulde.” Toen ging het door naar de nieuwe RAI, waar 15.000 uit golle borst zongen 'wij leven vrij, wij leven blij..' Op de Vrijheidslaan een erehaag van 4000 padvinders en padvindsters. Bij de Amstel ging het gezelschap in sloepen op weg naar het Amstelhotel waar de blusboot Jan van der Heyden spuitend eer betoonde. s-Avonds was er feest in het Concertgebouw dat was verlicht met 1500 kaarsen. Buiten was groot vuurwerk. Het ANP om 23.00 uur: “Op het ogenblik wordt in het RAI-gebouw een Oranje bal gehouden. Duizenden jongeren zijn daar bijeen om te walsen en te twisten.” Het laatste Oranje-sprookje in Amsterdam. In 1966 werd het allemaal veel lastiger, om over 1980 maar niets te zeggen.

foto:  collectie prentbriefkaarten Nederlands vorstenhuis

29 april 2022

225 - uit het radionieuws van 29-4-1962: koud buffet

Naast de gebruikelijke sportuitslagen deze zondag op de radio veel over de feestelijkheden die morgen plaatsgrijpen. Morgen is het Koninginnedag, maar bovenal de dag dat Juul en Benno vieren dat ze 25 jaar zijn getrouwd. Dat brengt 108 staatshoofden en lieden van koninklijke bloede naar Amsterdam. Het ANP: “Amsterdam heeft de laatste hand gelegd aan zijn feesttooi voor het zilveren huwelijksfeest van het koninklijk paar. Duizend vlaggemasten zijn in de grond gezet. Honderden bloembakken en plantsoenen staan vol met gele narcissen. De stadsreiniging heeft de straten een extra beurt gegeven.”
Om half elf nog een belangwekkend bericht: “Tien koks met hun assistenten werken dit weekend drie dagen in een koelcel bij een temperatuur van 4 graden onder nul. Zij bereiden er het koud buffet voor dat de gemeente Amsterdam het koninklijk paar en zijn gasten aanbiedt in het concertgebouw.” Onder nul krijgen salmonella, streptokokken en ander ongerief geen kans. Stel je voor, het huis vol hoge gasten en dan onbetrouwbare rauwkost op tafel.
20 jaar later hoefden we het ons niet voor te stellen, toen was het realiteit. Tijdens de Europese top in Maastricht, maart 1981, raken honderden journalisten uit heel Europa ernstig aan de dunne, omdat het culinair Maastricht niet lukte een onbedorven slaatje te presenteren.
(Alei jong, noe neet euver d'n ummer zeike)

Foto:  Koninklijk paar bij het genoemde buffet in het Concertgebouw op 30 april 1962  (Collectie Prentbriefkaarten van het Nederlandse vorstenhuis)

28 april 2022

224 - uit het radionieuws van 28-4-1962: Red Adair

Om 13.00 uur op het radionieuws: Red Adair, de Amerikaanse specialist in het blussen van oliebranden, is er in geslaagd de aardgasbron G2 in de Sahara te blussen, die sinds 13 november vorig jaar in brand stond. “De 180 meter hoge vlam is vanmorgen door een explosie van 300 kilogram dynamiet gedoofd.”  180 meter? Dat is meer dan twee keer de Westertoren (87m), een erg grote vlam.
En Red Adair, toen al beroemd. Tot op hoge leeftijd (overleden 2004) werd de man gebeld als er ergens een boorplatform ontplofte. Kort na de Golfoorlog, nadat de Iraqi in Koeweit honderden oliebronnen in de hens hadden geschoten, lag zijn absolute moment of fame.

Verder Binnenlands nieuws. “Jeugdige inwoners van Barneveld hebben gisteravond geprotesteerd tegen het besluit van de plaatselijke Oranjevereniging op Koninginnedag geen feest te vieren. De jongelui gingen op een druk kruispunt op de weg zitten. De politie heeft de jeugdige betogers verspreid, waarbij sommigen klappen met de gummiknuppel hebben opgelopen.”
We zitten nog 6 jaar vóór de revolutie van 68, maar in Barneveld broeit het al.

Foto: Red Adair in 1964    (Harry Pot creative commons) 

27 april 2022

223 - uit het radionieuws van 27-4-1962: André Reu

Deze laatste vrijdag van april, 60 jaar geleden, wordt ons via de radio een divers palet van ditjes en datjes aangeboden. Ik noem u het nieuws dat Hare Majesteits fregat ‘Onverdroten’ voor een driedaags bezoek is aangekomen in de Zweedse havenstad Gotenburg.
Om 13.00 uur: “Europarlementariër doctorandus Nederhorst vindt het nodig dat woningen worden gebouwd voor de Italiaanse arbeiders om het mogelijk te maken hun gezinnen te laten overkomen. De heer Nederhorst is voorzitter van een Europese missie. Op studiereis heeft deze missie kleine plaatsen bezocht waar alleen nog vrouwen en kinderen zijn overgebleven.”
Betekent dit dat doctorandus Nederhorst liever plaatsjes ziet waar niemand meer is overgebleven?
In aanloop op Koninginnedag is de lintjesregen gestart. Naast Abe Lenstra en Johan Fabricius is ook de dirigent André Rieu geridderd in de orde van Oranje-Nassau. En ja, dat is de vader van de huidige befaamde dirigent met dezelfde naam, die enkele mensen om mij heen consequent André Reu noemen. Waarom, God mag het weten.
s-Avonds wordt bericht dat in 1961 in totaal 634 mensen in Nederland zijn verdronken. Wat veel ! Dat is 1,75 mens per dag. Ik mag hopen dat dat cijfer is gedaald.

André Rieu   Foto: G. Lanting/creative commons

26 april 2022

222 - uit het radionieuws van 26-4-1962: de waarom vraag

Op het radionieuws horen we dat vandaag de minister van sociale zaken en volksgezondheid, doctor Veldkamp, in Amsterdam “de eerste paal heeft geslagen voor het Rooms-Katholiek ziekenhuis ‘Sint Lucas’. Het wordt een nevenvestiging van het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis dat uit 1898 dateert.”
De papen zullen daar beslist een glaasje bij hebben geschonken, voor de feestelijkheid. Zo zijn ze, vraag me niet waarom.
Dat doet dominee Groenenberg, voorzitter van Christelijke Geheelonthoudersvereniging, nu precies wel. Hij meent, zo horen we in het bulletin van 13.00 uur “dat iedereen al zo aan het bestaan van het alcoholprobleem gewend is geraakt, dat het vraagstuk niet meer centraal in de belangstelling staat. Hetzelfde geldt volgens hem voor de atoombom en het verband tussen roken en longkanker. Maar we moeten het alcoholvraagstuk blijven stellen, zei dominee Groenenberg. Hij vroeg zich af waarom tijdens ontvangsten, ook op die van de overheid, altijd alcohol moet worden geserveerd.”
Tsja, ook een aanvliegroute: De atoombom erbij, longkanker en dan de meest urgente vraag: WAAROM?
Net als die verlichte geest die steeds na iets echt tragisch tussen de bloemen en de beertjes zijn bordje plaatst met daarop ‘WARUM ?'

Still uit de SWR-sendung Planet Wissen / Warum Menschen Amok laufen  dd 15-4-2020

25 april 2022

221 - uit het radionieuws van 25-4-1962: je meisje

De radionieuwsdienstbulletins van 60 jaar terug. De nieuwslezer moet ombudsman zeggen en heeft, zoals wel vaker, de uitspraak erbij geschreven: ‘omboetsman’. Raar. Dat zegt toch niemand zo.
Om 18.00 uur, etenstijd, nieuws uit Perzië: “De sjah van Perzië en keizerin Farah zullen HM de Koningin en ZKH de Prins voor hun zilveren huwelijksfeest onder meer een Perzisch tapijt en een hoeveelheid kaviaar aanbieden. Een grote zending kaviaar is deze week in speciale verpakking uit Teheran naar Amsterdam gestuurd.”
Om half elf. Het Oost-Duitse persbureau ADN meldt dat een Nederlands soldaat, Jan Stoops, zou zijn overgelopen naar de DDR. Hij wil niet naar Nieuw Guinea worden uitgezonden en ook niet vechten voor wat hij zou hebben genoemd ‘Duitse nazi’s’. De legervoorlichtingsdienst deelde mee dat geen melding van desertie is ontvangen. Altijd sappig. Een propagandistische sausje maakt zulke berichten snel heel smakelijk. Even Jan Stoops googelen, en ja hoor. In mei 2018 werd Stoops (75) uitgebreid geïnterviewd door het NRC en legt hij uit dat hij geen ‘overloper’ was maar een ‘deserteur’ omdat hij als gezegd niet in een koloniale oorlog wilde dienen. Respect, een man met een mening.
Stiekem kijk ik in het nieuws van morgen, 26 april. Dan meldt de legervoorlichtingsdienst volgens het ANP dat “inderdaad een zekere Stoops niet naar zijn onderdeel in Ermelo is teruggekeerd van Paasverlof.” De dienst bevestigt dat hij naar Oost-Duitsland is gereisd. Reden: “Hij heeft daar een meisje.”

24 april 2022

220 - uit het radionieuws van 24-4-1962: doelmatigheid

Stel je een huiselijk tafereel voor, 60 jaar geleden, dinsdagmiddag om 13.00 uur. Op de boerderij zijn net de berichten voor land- en tuinbouw afgerond en men dut nog wat, na de warme maaltijd. In de stad doet moeders de afwas, en de kinderen hoeven niet naar school want het is Paasvakantie. Hier en op allerlei andere plaatsen in kantines en garages staat zachtjes de radio aan.
Dan klinkt het vertrouwde: Eén uur, Radionieuwsdienst ANP  en volgt dit bericht. “De presidente van de Nederlandse Huishoudraad, mevrouw Vos-Warnecke, heeft gezegd dat veel klachten over pijn aan de voeten en de rug veroorzaakt worden door slecht gekozen schoeisel. Mevrouw Vos sprak bij de opening van de internationale schoenenbeurs in Utrecht. Betere schoenen kunnen veel vermoeidheid verminderen, zei mevrouw Vos. Het zou goed zijn als op dit gebied de mode en de doelmatigheid dichter tot elkaar kwamen. De Nederlandse Huishoudraad zou hierbij een bemiddelende rol kunnen spelen. Dit is vooral van belang voor de vrouw, omdat zij de grootste klant is van de schoenfabrikanten, aldus mevrouw Vos. Zij herinnerde eraan dat een huisvrouw gemiddeld 80 procent van het salaris van haar man uitgeeft.”
Poef.  Eat that, zeggen we tegenwoordig.  Vrouw Vos heeft weer toegeslagen.
Om 18.00 uur volgt er nieuws dat ons weer met beide benen op de grond zet. "De piloot die vandaag met een Hunter straaljager bij het eiland Noemfoer in Nederlands Nieuw-Guinea in zee is gestort, is sergeant-vlieger B. Drenth. Hij kon zich met zijn schietstoel redden en is met een prauw naar de wal gebracht."   Ik mag hopen dat deze papoea (zijn naam, aub) koninklijk is onderscheiden. Hard het oerwoud inhollen was voor hem ook een reëele optie geweest.

foto:  mw. A.Th. Vos-Warnecke  (wiki commons)

23 april 2022

219 - uit het radionieuws van 23-4-1962: niet eerlijk

Tweede Paasdag, zestig jaar geleden. Vanmiddag hebben, zo meldt het radionieuws, “een kleine negentienhonderd demonstranten een anti-atoombom-mars gehouden van de Nieuwmarkt naar de nieuwe RAI.” Dat is een knap eind lopen. Respect.
Verder wordt het nieuws gedomineerd door alle Paasdrukterecords die zijn gebroken, vooral in de verkeersongelukken. Nederland telde tot nu 11 doden, maar in Frankrijk en Engeland liggen die cijfers al tussen 50 en 60. En een veelvoud aan gewonden.
Het ANP schuwt de morbide details niet. Om 18.00 uur horen we: “Op een niet beveiligde overweg bij Bathmen in Overijssel is een vrouw van 79 jaar met haar fiets tegen een trein gereden. Ze liep geen schrammetje op. De trein kreeg ongeveer tien minuten vertraging.” Het Paaswonder van Bathmen , denk je dan. Jezus redt. Maar om half elf klinkt het: “In Besoijen, in de gemeente Waalwijk, is een vrouw van 79 jaar, op het moment dat ze de kerk verliet, aangereden door een jonge Duitse motorrijder. Ze werd dodelijk gewond.”
Ik vind dat niet eerlijk. Nog nat van het bidden en dan hoppa. En nog wel door een Duitse motorrijder. Bah.

22 april 2022

218 - uit het radionieuws van 22-4-1962: pokken

Het is 1e Paasdag vandaag. Het is de warmste Pasen sinds tijden en Nederland zit tjokvol met toeristen. En dan het bericht dat een personentrein uit Leiden op een zijspoor is gezet omdat reizigers dachten dat één medepassagier besmet was met pokken. En dat is niet gek omdat men de laatste maanden regelmatig is opgeschrikt door uitbraken van pokken met veel doden tot gevolg. De besmettingshaarden lagen steeds in west Duitsland en zuid Engeland.
Het ANP: “Het ging om een Duits kind dat samen met zijn ouders op reis was. De directeur van de GGD in Utrecht onderzocht het kind in het Academisch Ziekenhuis. Het had geen pokken maar rode hond. Alle passagiers konden de reis, na een klein half uur oponthoud, voortzetten.”
Daar zijn die reizigers 60 jaar geleden goed mee weggekomen. Je staat vandaag de dag voor minder een half uurtje stil in het weiland.

21 april 2022

217 - uit het radionieuws van 21-4-1962: Addeke Hendrik

500.000 buitenlandse toeristen herbergt ons land dit Paasweekend, 60 jaar geleden. Duitsers, Fransen en ook veel geallieerde militairen. In de Euromast staat de lift niet stil, meldt het ANP; iedere 11 seconden een toerist. Alle logiesmogelijkheden zijn uitgeput, alleen particulieren bieden nog soelaas. Met een soort trots wordt gemeld hoe het land wordt overspoeld met toeristen.
Dat moet, vooral de eerste jaren na de oorlog, toch wisselende gevoelens hebben opgeroepen als met name Duitsers zo massaal weer de grens overkwamen. Zimmer mit Frühstück.
Heel ander nieuws is de benoeming van Addeke Hendrik Boerma tot directeur van het Wereldvoedselprogramma van de VN. Hij zou later nog hoger klimmen en hoogste baas van de FAO worden, deze boerenzoon uit Drenthe. Hij wilde de honger uit de wereld verdrijven. Opvallend is dat in alle teksten die je leest over Addeke staat dat hij zo van lekker eten en drinken hield: ‘hij genoot van de geneugten des levens.’ Hij was een bon-vivant. Als dat eenmaal aan je kleeft, raak je het nooit meer kwijt.

Foto:  Addeke Hendrik Boerma  (Rob Mieremet, Anefo) 

20 april 2022

216 - uit het radionieuws van 20-4-1962: Pasen

Goede vrijdag, 60 jaar geleden. Het radionieuws bericht de hele dag over de honderdduizenden, vooral Duitse toeristen die ons land binnenstromen om hier de Paasdagen door te brengen. Scheveningen, de Keukenhof. Ik herinner me als klein kind de eindeloze sliert auto’s die door onze stad, dichtbij de Duitse grens, kroop. Op een belangrijke kruising werd een zwart-wit geblokte eenpersoons podiumpje neergezet, een soort omgekeerde wastobbe, van waaraf de bekende politie-inspecteur D. met een fluitje en drukke gebaren het verkeer over het plein dirigeerde. En als ze dan maandags terugkwamen uit het westen waren heel veel van die auto’s opgesierd met bloemenslingers. Langs alle kanten van de motorkap. Rood en geel. Je vroeg je af hoe dat allemaal bleef zitten, bij 100 km per uur.

Om 13.00 uur een mooi Paasverhaal. Een man deed in Amsterdam aangifte van diefstal, omdat 12.000 gulden van hem was gestolen. Twee uur later werd dit geld op het politiebureau gebracht door een pastoor. De dief had berouw gekregen en het geld in de biechtstoel aan hem overhandigd, zei de pastoor.
Het ANP: “Toen de politie hem vroeg naar de identiteit van de dief, heeft de pastoor zich op het biechtgeheim beroepen.”

foto:  Frans van Rooden, creative commons