12 november 2022

409 - uit het radionieuws van 12-11-1962: klapwieken

“De eerste sneeuw in ons land is dit jaar al vroeg gevallen” meldt het ANP om 18.00 uur.
Later op de dag een onbevredigend bericht. Een middeleeuws houten beeldje, dat eerder uit de kerk van het West Duitse Volkach was gestolen, is terecht. En dan: “De dieven hebben het kunstwerk, dat ongeveer een miljoen gulden waard is, gegeven aan de hoofdredacteur van een West-Duits blad. Zij zullen een losgeld krijgen van ongeveer 90.000 gulden. Het blad zal de namen van de dieven geheim houden.” Ja, ja, je bronnen geheim houden, dat is een goed recht van journalisten. Soms worden ze gegijzeld, als het OM echt meer wil weten. Maar losgeld uitruilen. Hier moet de NVJ maar eens naar kijken.

En dan is er een verhaal dat ons 500 jaar terugplaatst, naar de tijd van Leonardo da Vinci. Het ANP: “Russische geleerden zijn van plan een vliegtuig te bouwen met vleugels die kunnen klapwieken. Dat zou 10 tot 30 keer meer gewicht kunnen tillen dan de tegenwoordige machines. De geleerden bestuderen nu de wiekslag van vogels om daarvan te leren.”
Dit vind ik heel raar. Iedere dag maakt het ANP ons bang voor de Sovjets. In Berlijn schieten ze vluchtelingen dood, op Cuba worden lange afstandsraketten geplaatst, ze veroveren de ruimte en iedere week ontploffen er een paar atoombommen als experiment. En nu deze kul. Het is toch geen 1 april.
Bij bron staat rtr. Ik vrees dat dat Reuters betekent.

Afbeelding: L. da Vinci

11 november 2022

408 - uit het radionieuws van 11-11-1962: racekak

Wapenstilstandsdag. De Gaulle legde een krans bij de onbekende soldaat. En wij, die de nieuwe film ‘Im Westen nichts neues’ hebben gezien, weten nu dat een Fransoos er 11-11 om 11 uur van heeft gemaakt, in plaats van bij dageraad. Le con.
In het kader van de bestrijding van de nog steeds heersende hondsdolheid wordt door de Veeartsenijkundige dienst gepleit voor het doden van alle zwerfkatten. Het ANP: “Dat zijn er alleen in Amsterdam al naar schatting 20.000. Ook pleit de dienst voor een krachtiger bestrijding van muizen en ratten.” Boeiende combinatie van maatregelen. Ik vermoed dat 20.000 zwerfkatten dagelijks heel wat muizen en ratten verorberen.
Hoera, er is ook weer belangrijke royalty. Het ANP om 6 uur: “ZKH prinses Beatrix is in Benares, India, licht ongesteld geworden. Ze was ietwat koortsachtig en schijnt een ingewandstoornis te hebben. Daarvan hebben ook enkele leden van haar gezelschap last gehad.” Aan de dunne, schijterites, buikloop, eventueel spuitpoep of heel misschien racekak zal de diagnose van de behandelend arts zijn geweest. Daar kun je wel op wachten in een warm land, als je thuis een steriel leven leidt. In Oaxaca, Mexico, verbleef ik een maand om Spaans te leren. De meeste collega studenten waren Amerikanen die nogal argwanend stonden tegenover de Mexicaanse catering en de andere voorzieningen. Ik zag ze allemaal met een roze flesje rondlopen waaruit ieder kwartier een slokje werd genomen. Navraag leerde dat dit Pepto Bismol was, een voorzorgmaatregel die bij sommigen toch niet bleek te werken. Ik had een fles Mezcal op mijn kamer. De hele maand, geen centje pijn.

10 november 2022

407 - uit het radionieuws van 10-11-1962: de natuur

Wat is nieuw, kun je je afvragen als je leest welke zorgen het ANP 60 jaar geleden met ons deelde.
“Nederland heeft voor elke inwoner minder natuurruimte dan welk ander land ter wereld ook. Dat heeft de burgemeester van Haarlem, meester Cremers, vandaag gezegd in een toespraak te Utrecht. De teruggang in de vrije natuur is schrikbarend. Per inwoner is er nog maar een kwart over van het bos en de woeste grond die 50 jaar geleden ter beschikking stonden. De natuur heeft te lijden van ontwatering, toevoer van kunstmest en het gebruik van planten- en insectendodende middelen. Hij meent dat 46% van de plantengroei in Nederland met ondergang wordt bedreigd.”
Hier kijk ik van op. Dat er toen mensen -met cijfers onderbouwd- waarschuwden dat er te snel en te veel natuurwaarden verloren gingen of werden bedreigd, wist ik niet. Terwijl ik nu, terugdenkend aan het Nederland van toen, dit zie als een vrijwel ongerept, schoon, arcadisch landschap waarin vooral kleine boeren met een paard of een bescheiden trekker en verder vooral met hun blote handen het land bewerkten en hun koeien (na)melkten. Ik had allemaal omes en tantes die, boerend vanuit oude boerderijen, ogenschijnlijk rondkwamen  met 12 varkens, 50 kippen en 18 koeien die s-winters op stal stonden en zomers buiten liepen in een wei vol boterbloemen. En in de sloot zat paling.  Hoe pastoraal wil je het hebben.  Van zorgen als die van meester Cremers had ik nog geen last, toen. Nu wel. 

 Foto: Natuurgebied Meinweg, Herkenbosch (L) (creative commons, use alike)

9 november 2022

406 - uit het radionieuws van 9-11-1962: fratelli d'Italia

Een raar bericht uit Italië vandaag, 60 jaar geleden. De Britse veldmaarschalk Montgomery (1887-1976) heeft in zijn memoires “de strijdlust van de Italianen in twijfel getrokken en noemde hij hun zogenaamde breuk met Duitsland in 1943 een van de grootste bedriegerijen uit de geschiedenis.” Vier jaar geleden heeft een Italiaan hem aangeklaagd wegens belediging van zijn volk. En nu spreekt de rechtbank in Milaan hem vrij, niet omdat zijn analyse klopt, maar omdat “de verklaringen van Montgomery moeten worden beschouwd als de instinctieve reactie van een buitenlandse beroepsmilitair op een té ingewikkelde politieke situatie” aldus het ANP.
Ja, zo lust ik ze ook wel. De maarschalk is ontoerekeningsvatbaar. Case closed.
Grappig dat dit gebeurt op de dag dat het Londens Instituut voor Strategische Studies met cijfers komt. “Het instituut schat de sterkte van de Russische landmacht op ruim 3,5 miljoen man. De totale sterkte van het communistische blok, met inbegrip van Cuba, stelt men op 7,7 miljoen man. Het westen kan daar ruim 8 miljoen man tegenover stellen, volgens het rapport.”
Dan wil ik wel weten, mede namens Montgomery, of dit met inbegrip van de Italianen is.

Foto: Captain Alberto Bertorelli in Allo Allo  

8 november 2022

405 - uit het radionieuws van 8-11-1962: voorspoed

Het gaat Nederland voor de wind vandaag. Veel aandacht voor de oplevering van de miljoenste woning, na de oorlog gebouwd. Deze staat in Zwolle, in de wijk Dieze-oost. Minister van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid, meester van Aartsen, maakt er een feestje van met lintjes en al. Later op de dag verschijnt ook Hare Majesteit ten tonele. De 10-jarige dochter van de minister, Wilma van Aartsen, mag de koningin bloemen aanreiken. Raar, dat laat je toch een meisje uit Dieze-oost doen.
Hoofd-act is een optreden van de roomse literator met het pseudoniem Anton van Duinkerken, hier sprekend onder zijn eigen naam. Het ANP: “De Nijmeegse hoogleraar professor Asselbergs betoogde dat wonen meer is dan levensnoodzaak. Het is ook een toegepaste levenskunst.” Met de kennis van nu over de armoedige inrichting van paleis Soestdijk zou je er een sneer aan Juul in kunnen zien, maar zo is het vast niet bedoeld.
Later vernemen we dat 1962 een uitstekend aardappeljaar is. Er zijn 3,4 miljoen ton piepers uit de grond getrokken, bijna 8% meer dan in 1961.
En dan als klap op de vuurpijl tegen middernacht nieuws dat Nederland op de wereldkaart zet. Het ANP: “Het Nederlandse meisje Rina Lodders uit Haarlem is gekozen tot Miss World. De verkiezing van het mooiste meisje van de wereld werd gehouden in Londen. De 20-jarige Rina Lodders krijgt een prijs van 25-duizend gulden. De schoonheidskoninginnen van Finland en Frankrijk werden tweede en derde.”
Mijn vriend, de onvergetelijke Koos Steenwijk (1954-2006) die vaak in Joegoslavië kwam omdat zijn vrouw Djana daar vandaan kwam, had de gewoonte om bij de terugkerende beauty-contests die daar werden gehouden, het podium op te klimmen met de mededeling dat hij ook meedeed. Terwijl het publiek oorverdovend joelde en floot en zo’n beetje de doodstraf eiste, hadden de altijd kleffe, zweterige ceremoniemeesters er nog een hele kluif aan om hem er weer af te krijgen.

Foto: Miss World Rina Lodders weer thuis, 10 nov 1962 (Eric Koch, Anefo) 

7 november 2022

404 - uit het radionieuws van 7-11-1962: Den Uyl op Publieke Werken

Veel en divers nieuws vandaag op de radio. Een bloemlezing:
- Vandaag is het eerste exemplaar van het tijdschrift ‘Wacht te Kooi’ in een oplage van 7500 van de pers gerold. Het blad is een initiatief van de Stichting Zeemanswelzijn en heeft een redactie van 7 beroepsjournalisten. Prachtige titel, Wacht te Kooi (= vrij zijn, geen wacht hebben). Google leert dat wat rest is een Facebookpagina met 696 volgers, laatst ge-updatet september 2018.
- Joop den Uyl werd vanmiddag in Amsterdam verkozen tot wethouder Publieke Werken. Die term is inmiddels verdwenen. Op de Amsterdamsite staat bij portefeuille verdeling een lijst van 55 taken verdeeld over 1 burgemeester en 10 wethouders. Die taken variëren van ‘aanpak noord’ (vd Horst) tot ‘volkshuisvesting’ (Pels) en ‘woningbouw’ (van Dantzig). Ik vermoed af en toe een grensgeschil.
- Mandela is vandaag tot 5 jaar gevangenisstraf veroordeeld. In de VN worden boycotmaatregelen tegen Zuid Afrika voorgesteld, maar deze stranden keer op keer omdat “de belangrijkste handelspartners van Zuid Afrika (Amerika, Engeland, Frankrijk en Nederland) zich daar waarschijnlijk niet aan zullen houden.” meldt het ANP.
- In de Amerikaanse midterm verkiezingen hebben de democraten vandaag zowel in het congres als in de senaat hun meerderheid royaal versterkt. Kennedy kan dus helemaal los gaan. Wat een ongekende luxe vergeleken bij de dikke soep van nu.
- Tot slot nog wat van de dagelijkse royalty. ZKH prins Benno sprak gisteren in Londen als voorzitter van de wildbescherming. Het ANP: “De vervuiling van lucht, water en grond betekenen volgens hem een groter gevaar voor de mensheid dan de mogelijkheid van een militaire botsing. Als dit zo doorgaat zou de aarde weleens een woestijn van plastic, beton en elektronische robots kunnen worden met de mens en enkele huisdieren als enige overlevenden. Aldus de Prins.”   Ere wie ere toekomt, ik vind dit een opvallend standpunt van de Prins. Nota bene, 10 jaar voor het alarm van de Club van Rome, en dat is al heeeel lang geleden. Vilein detail om 18.00 uur: “Toen de prins gisternacht met de Koninklijke Friendship naar huis wilde vliegen bleek deze een lekke band te hebben. Hij landde met een vracht Dakota om kwart voor drie op Schiphol.” Waarvan akte.

Foto: Joop den Uyl 1961 (Jack de Nijs, Anefo)

6 november 2022

403 - uit het radionieuws van 6-11-1962: melk, pap, vla en dergelijke

Om 7 uur s-ochtends trakteert de nieuwslezer ons op slecht nieuws: “De melkprijs en de prijzen van consumptiemelkartikelen zoals pap, vla en dergelijke, worden met ingang van volgende week maandag verhoogd met één cent per liter.” Vorige week was het brood aan de beurt, ook één cent duurder.
Hier is sindsdien wel het een en ander veranderd, lijkt me. In mijn beleving schieten in 2022 de prijzen van basale levensbehoeften als brood en pap, alle kanten op, zeker als je een beetje op de aanbiedingen let. Dat was toen dus anders, met centraal gestuurde prijzen? 
Alles was sowieso anders.
In Amsterdam gaan de tarieven voor de tram omhoog. De vierrittenkaart gaat naar f 1,10, de tienrittenkaart naar f 2,65. Dus bij aanschaf van 10 ritten kost je rit 26,5 cent, bij de vierrittenkaart is de ritprijs 27,5 cent. We moeten op de kleintjes letten, maar dit vind ik wel een heel mager voordeel.
En dan gaat het verder met buitenlands nieuws, zoals, niet erg verrassend: "President Kasavoeboe heeft opnieuw de noodtoestand uitgeroepen in oost-Congo."
Wel verrassend in het bulletin van middernacht: “De premier van Saoedi-Arabië, Prins Feisal, heeft bekend gemaakt dat de slavernij in zijn land zal worden afgeschaft.”
Toe maar, het moet niet gekker worden.

Foto:  de melkboer in 1956 (collectie NA) 

5 november 2022

402 - uit het radionieuws van 5-11-1962: Zandvoort

Meerdere malen vandaag op de radio: Zuiveringen in het Bulgaarse politbureau. Zeven stalinisten mogen hun koffers pakken. Dat hoorde je toen vaker over het Warschau pact landen, zuiveringen. En als je uit de gratie viel, dan wachtte jou een droevig lot, brrr. 
“In Tilburg is de laatste gasstraatlantaarn afgesloten.” Dat is wel laat zeg, dat klinkt 19-eeuws.
En dan om half elf, grootse plannen voor Zandvoort. Het ANP: “Volgend jaar zal Zandvoort beginnen met de bouw van een hotel, een pier en een zomercentrum. Het nieuwe hotel wordt 65 meter hoog en zal plaats bieden aan 700 bedden.”
Die pier is er nooit gekomen, maar die enorme galerijflat aan zee, het Bouwes Palace Hotel, werd in 1965 opgeleverd. Het oude Bouwes was fameus, het epicentrum van de Zandvoortse grandeur, if any.

Foto:  badpakkenshow in Hotel Bouwes, Zandvoort 1956.  (Harry Pot, Anefo) 

4 november 2022

401 - uit het radionieuws van 4-11-1962: Van Wyck Expressway

’s-Avonds bericht het ANP over het congres van de Pacifistisch-Socialistische Partij. “De PSP veroordeelt de Amerikaanse blokkade van Cuba als een daad die de wereldvrede direct in gevaar bracht. Het congres voegt hieraan toe dat dit niet betekent dat de PSP de Russische bewapening van Cuba goedkeurt. De PSP staat voor onvoorwaardelijke afwijzing van geweld.” Wat een heerlijke partij was dat toch. Daar kon je je geen buil aan vallen.

Later in dat bulletin een bericht over het vliegveld Idlewild bij New York, waar de protesten van omwonenden uiteindelijk tot maatregelen hebben geleid. Idlewild airport? Hoe zit dat, ken ik dat? Begrijpelijke verwarring, het is een paar jaar later omgedoopt in John F. Kennedy Airport, kortweg JFK. Wie van midtown Manhattan naar JFK gaat met de shuttlebus rijdt dwars door Queens over de Van Wyck Expressway, aanvankelijk met links en rechts grote begraafplaatsen. Als ik moest bellen met Amerikanen en mijn naam normaal uitsprak, Piet van Wijk, dan was het antwoord nog wel eens, how is that? Als ik dan terugkwam met Pete vèn Wyck, as in Van Wyck Expressway, dan was alle ijs gebroken. Dan was ik per direct familie.

Foto: Robert A. van Wyck, mayor elect of Greater NYC, in office 1898-1901

3 november 2022

400 - uit het radionieuws van 3-11-1962: WP 5.1

Om 13.00 uur brengt de nieuwslezer nieuws dat ons allen aangaat: “De medische gegevens van meer dan een miljoen Nederlanders zijn nu vastgelegd op overzichtelijke kaarten. Het Nederlands Huisartsen Genootschap is hiermee in 1958 begonnen omdat de doktoren door hun drukke werk niet meer alles van hun patiënten kunnen onthouden. De kaarten waarop de kwaaltjes en ziekten zijn aangegeven komen ook goed van pas als de patiënt van huisarts verandert.”

Begin jaren negentig bezocht ik mijn huisarts en zag voor het eerst een computer met zo’n diep beeldscherm op zijn bureau staan, zo opgesteld dat ik bijna kon meelezen. Terwijl ik mijn verhaal deed tikte hij, met twee vingers, af en toe wat op het toetsenbord. Toen moest hij even weg en kon ik op het scherm kijken. Wat bleek, hij had een word-perfect document openstaan waarop hij zijn patiënten kennelijk op alfabet onder elkaar had gezet en bijhield. Ik zat -bij wijze van spreken- onder Gerard de Wit, en boven Margreet van Zijl. In de gauwigheid zag ik bij de Wit staan: ‘luduvudu’. Ik voelde me natuurlijk een beetje bezwaard met deze informatie. Anderzijds was ik wel blij verrast over de directe diagnostiek van mijn dokter. Mooie samenvatting van vaak complex pakket klachten, luduvudu.

2 november 2022

399 - uit het radionieuws van 2-11-1962: kettingbotsing

Het ANP opent de dag met twee Russische kernproeven, bommen van ‘middelbare kracht’ in midden Azië en boven Nova Zembla. Daarmee heeft Rusland in de afgelopen zes dagen zeven kernontploffingen te weeg gebracht. De Amerikanen zitten de laatste tijd op eenzelfde gemiddelde. Ik herinner me die proeven, maar dat het er zoveel waren, al een jaar lang, dat wist ik niet. Waar is al die straling gebleven, vraag ik dan als leek.
Praktischer is de aangekondigde wijziging in ons wegenverkeersreglement om knipperlichten toe te staan. “Veel kettingbotsingen ontstaan doordat autobestuurders te laat ontdekken dat het verkeer voor hen stilstaat.” Dit lijkt me wel de essentie van de kettingbotsing. Wat zijn andere redenen van kettingbotsingen. Gladheid? Maar ook dan geldt dat je er te laat achter kwam en je meer remweg nodig had dan beschikbaar. Het ANP had dus kunnen melden ‘alle kettingbotsingen ontstaan … etc.’ Genoeg hierover.
Tot slot nog wat royalty. HKH de prinses is in India aangekomen en moet daar kalm aandoen, het land is immers in oorlog met China. Ze bezoekt een pelgrimsoord en moet als iedereen de schoenen uit. Het ANP om 13.00 uur: “Maar de sandalen, die ze daarvoor in plaats kreeg, waren te groot zodat ze de kranslegging op haar kousen moest uitvoeren.” Dit zou een minor incident zijn gebleven. Maar nu het  het ANP nieuws haalde, vermoed ik, krijgt onze ambassadeur in India, jonkheer Beelaerts van Blokland, te horen dat dit een serieuze omissie was. Categorie een keer, nooit weer.

Foto: kettingbotsing 1968 (Anefo. Coll NA)

1 november 2022

398 - uit het radionieuws van 1-11-1962: Hr Ms Karel Doorman

Harer Majesteits vliegkampschip ‘Karel Doorman’ is te Istanbul aangekomen voor een vierdaags bezoek aan Turkije. Onze nationale trots, tevens ons nationale blok aan het been. Van de Britten gekocht in 1948 en verkocht aan de Argentijnen in 1969. Ik lees net op wiki dat het ding onder marinepersoneel Harer Majesteits Rookverbod werd genoemd.

Een raar bericht in het ochtendbulletin. Het ANP: “De beroepsmilitair van de marechaussee die in juli van dit jaar tijdens een treinreis een man aanhield wegens bepaalde uitlatingen over Prins Bernhard, heeft die uitlatingen niet opzettelijk afgeluisterd, zegt de minister van Justitie in antwoord op vragen. De man sprak in de trein zo luid dat medereizigers zijn opmerkingen wel moesten verstaan. De militair in burger had geen opsporingsbevoegdheid. Hij heeft gehandeld op grond van het wetsartikel dat iedereen machtigt de verdachte van een op heterdaad ontdekt strafbaar feit aan te houden.” De opgebrachte man heeft een dag en een nacht op een politiebureau in Utrecht moeten brommen. Ik zit nu enorm te fantaseren hoe het ons zou vergaan als deze actieve bewaking van normen en waarden, en de strafbare overtreding hiervan, nog zou worden gepraktiseerd en geaccepteerd. Brrr. Dat kost moeite. Het beeld van jantjes die de Dam schoonvegen komt bij me op.

Foto: HrMs Karel Doorman arriveert te Hoek van Holland, de Marinierskapel speelt ter begroeting, 20 dec 1960 (Herbert Behrens, Anefo) 

31 oktober 2022

397 - uit het radionieuws van 31-10-1962: de familie Peugeot

Zestig jaar geleden konden we al horen hoe landen een oorlog ‘inrommelen’ zoals dat heet. Communistisch China is met veel geweld India binnengevallen en claimt gebieden in de grensstreek. Grote verontwaardiging alom, vanwege zoveel agressie. Het ANP om 22.30 uur: “De VS zullen nog deze week een luchtbrug openen op India voor het overbrengen van wapens.” En bij monde van Edward Heath horen we dat de Britten overwegen “wapens in bruikleen te geven.” Die kende ik nog niet, wapens in bruikleen. Wel graag in goede staat en schoon teruggeven, tzt.
HKH onze kroonprinses heeft in Karatsji een groot tuinfeest bijgewoond. “Ook veel buitenlandse diplomaten woonden het feest bij” meldt het ANP subtiel. Is hier de operatie ‘help Bea aan de man’ gestart? Als je Annejet van der Zijl hebt gelezen weet je dat het aan de man brengen van haar moeder niet vanzelf ging, to put it mildly.
In Amsterdam heeft meester Jo Cals vandaag de Casa Academica geopend, later bekend als Casa 400, want zoveel kamers had het.
In Frankrijk hebben de ontvoerders van de kleine Eric Peugeot twintig jaar gevangenisstraf gekregen. Je moet geloven dat dat een telg is uit de familie van de auto’s. Dat wist ik niet, dat Peugeot zo’n familienaam is. Wij doen tijdens lange autoritten vaak ‘quiz’. Dit is dan ook een vraag: noem vijftien automerken met een familienaam. En dan vooral doorkomen met de bekende families Toyota, Mitsubishi, Honda, Suzuki, Nissan, Daihatsu, Picanto en Kever. Allemaal goed.

Foto: Peugeot reclame uit 1952  (public domain) 

30 oktober 2022

396 - uit het radionieuws van 30-10-1962: Terschelling

Het ANP: “De regering zal een ontwikkelings- en saneringsfonds stichten voor de landbouw. Het krijgt een kapitaal van 50 miljoen gulden. Daarvan zal maximaal de helft worden gebruikt om voorschotten te geven aan de gemengde bedrijven op de zandgronden die in nood zijn.”    Saneren, dat is toch gezond maken? Beetje flauw, omdat nu te zeggen.
Ook de ouden van dagen worden bedacht. “De AOW voor alleenstaanden gaat met 13 gulden per maand omhoog naar f.126,50. Echtparen krijgen er 17 gulden bij en kunnen vanaf nu f.196,50 per maand verwachten.” De wereld verdeeld in alleenstaanden en echtparen.

In de avond praat de nieuwslezer ons bij over de uitkomsten van de Waddenconferentie. Omdat in het hoogseizoen de eilanden overvol zitten en in het voor- en naseizoen worden geteisterd door leegstand is besloten “propaganda te gaan maken voor juni als de ideale vakantiemaand.” Wat een briljant idee. Maar dit is nog wel de tijd van ‘de bouwvak’, de twee weken dat Nederland dicht gaat, meestal ergens eind juli, begin augustus.
Een ander issue op de conferentie is “het probleem van de jeugd die in de vakantie op de Waddeneilanden soms ergernis verwekt.”
Daar heb ik wel beeld bij. Mijn eerste en gelijk heftigste kennismaking met de Wadden was Terschelling in de vroege jaren 70. Een soort verplichte ‘rite de passage’ inzake seks, drugs en rock & roll, zich afspelend in Midsland en op de Appelhof. Met alle hoogte en dieptepunten. Ik heb begrepen dat daar niets is veranderd, behalve de gemiddelde leeftijd. Die is aanzienlijk gedaald.

Foto: Terschelling:  Kijk daar es, de Brandaris. (J. Hellingman, wikicommons - use alike)

29 oktober 2022

395 - uit het radionieuws van 29-10-1961: hondsdolle muizen

Twee referenda vandaag in het radionieuws. In Frankrijk heeft het plan van president De Gaulle om het Franse staatshoofd voortaan rechtsreeks door het volk te laten kiezen 62% van de uitgebrachte stemmen gehaald. Omdat de opkomst 76% bedroeg heeft in absolute zin ongeveer 46% van de bevolking voor gestemd. Dat vond De Gaulle in aanloop te weinig, hij had gedreigd af te treden als niet de meerderheid van het Franse volk achter hem ging staan. Inmiddels lijkt het erop dat hij “gelet op de oppositie” heeft besloten aan te blijven.
In de Voerstreek (B) werd de bevolking door het bestuur van de provincie Luik uitgenodigd te stemmen over aansluiting bij Franstalig Luik of Nederlandstalig Limburg. 92% koos voor Luik. Een duidelijke voorkeur dus. Maar ja, “de Belgische regering had vooraf meegedeeld dat de volksstemming in de Voerstreek geen enkele geldigheid of waarde zou hebben.”
In eigen land woekert, na drie sterfgevallen, de angst voor hondsdolheid voort. In Amsterdam worden nu alle loslopende honden en katten gedood. Het ANP: “In Amsterdam zijn gisteren drie leden van een gezin gebeten door een tamme witte muis. Het diertje is gisteren overleden. Het rijksinstituut voor volksgezondheid stelt een onderzoek in naar de doodsoorzaak.”
Holy moly, muizen ook al. Daarvan zijn er in Amsterdam heeeel veel, weet ik toevallig uit eigen ervaring. Op mijn zolderkamertje op de Overtoom waar ik 5 jaar woonde, bevatte een ordinaire muizenval onder mijn bed een keer twee slachtoffers tegelijk. 

28 oktober 2022

394 - uit het radionieuws van 28-10-1962: de magiƫr

De Cuba crisis lijkt bezworen. Nu Kennedy heeft beloofd Cuba nooit te zullen aanvallen, is Chroesjtsjov bereid de raketinstallaties te laten afbreken, inpakken en terugbrengen naar Rusland. Dit goede nieuws wordt ieder uur herhaald, en steeds wordt dat ‘inpakken’ er bij vermeld. Ik vind dat heel aandoenlijk. Je kunt die meuk ook zo in het scheepsruim mikken. Nee, eerst inpakken.
El Presidente Fidel Castro spartelt nog wat na en eist dat de Amerikaanse basis Guantánamo wordt ontruimd. Dat is hem jammer genoeg niet gelukt, zoals bleek uit de onverteerbare nasleep van 9/11.

Het ANP heeft bij al dit zware nieuws ook ruimte voor een vrolijke noot. Dat het weer royalty betreft kan ik niet helpen, maar ik moet dit delen, het is te grappig. In het bulletin van half elf: “HKH Prinses Beatrix heeft vandaag het middagmaal gebruikt in het paleis van de goeverneur van Lahore. In de tuin woonden de prinses en de andere gasten een voorstelling bij van een Pakistaanse goochelaar. Het optreden van de magiër viel bijzonder in de smaak. De man liet onder meer op onverklaarbare wijze een diamanten ring van de prinses verdwijnen. Groot was de verbazing toen deze uit de jas van de cameraman tevoorschijn kwam.”
Ik had dit wel willen horen. Bij het Polygoonjournaal kon je van Philip Bloemendal zulk non-nieuws wel verwachten, maar het serieuze Radionieuwsdienst ANP...
En vanwege de fez, dit alles ter herinnering aan de grote Tommy Cooper 1921-1984. Die kon er ook niets aan doen. 

Foto: Tommy Cooper  (celebretyshow.com)

27 oktober 2022

393 - uit het radionieuws van 27-10-1962: Bea in Lahore

Op dag 4 van de Cubacrisis gloort er wat licht aan de horizon. Chroesjtsjov wil water bij de wijn doen als de VS hun atoomraketten weghalen uit Turkije, dat immers aan de Sovjet Unie grenst. Afijn, er wordt gesproken.
Vredelievender geluiden komen, via de speciale ANP-verslaggever ter plaatse, uit Pakistan waar Bea op bezoek is. Luister naar het bulletin van 13.00 uur. Sprookjesachtig, nu ondenkbaar. “Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix is vanmorgen op het vliegveld van de Pakistaanse stad Lahore aangekomen. Per auto reed HKH naar de woning van de goeverneur. Veel mensen hadden zich langs de acht kilometer lange route verzameld en juichten de prinses toe. Over de weg waren spandoeken aangebracht waarop stond ‘lang leve de Nederlandse kroonprinses’ en ‘lang leve de Pakistaans-Nederlandse vriendschap’. Op verschillende plaatsen stonden schoolorkesten opgesteld.” Na geneuzel over lunch, thee en logies horen om 18.00 uur: “De prinses heeft vanmiddag gewinkeld op de drukke markt van Lahore. Ze kocht onder meer sieraden bij een tweetal juweliers.”
Wat ontbreekt is of ze voldoende roepie bij zich had en heeft afgedongen. Ik zit me nu te verbazen over zoveel onzin, maar goed, wij hebben het EO tv-programma Blauw Bloed. Dat staat ook stijf van non-issues over koninklijke bezoekjes links en rechts, met nieuwe robes en oude bijous. Afijn. Zolang dat nieuws is gaat het goed met ons.

Foto: de 'Kos Minar', Mughalpura in Lahore (Abdur Rahman, wikicommons) 

26 oktober 2022

392 - uit het radionieuws van 26-10-1962: Toegoenezen

De Cuba crisis woekert voort. De veronderstelde lanceerinstallaties moeten weg, zeggen de VS, anders zullen we deze bombarderen. Eat that, Chroestjov.
In Nederland is de angst voor hondsdolheid nu over het hele land verspreid. Alle loslopende honden lopen nu het risico te worden doodgeschoten. Verder deze vrijdag nog wat berichten over de naweeën van de overdracht van Nieuw Guinea. De ‘Waterman’ is met een laatste groep van 600 soldaten aan boord vertrokken. En dan: “Ongeveer 200 Toegoenezen vertrekken vandaag en morgen met drie vliegtuigen naar Nederland. Toegoenezen, die bekend staan om hun pro-Nederlandse houding, vluchtten in 1950 uit Indonesië naar Nieuw Guinea. De regering van Suriname heeft zich bereid verklaard hen in Suriname op te nemen. Wanneer is nog niet bekend.”
Kijk, dan is een kolonie toch handig. Doet me denken aan de Britten die kansloze vluchtelingen een enkeltje Rwanda in het vooruitzicht stelden. Horen we weinig meer over.
Om half elf, een ander machtig compromis inzake gastarbeiders die hun vrouw hierheen willen halen. “Als voorwaarde wordt gesteld dat het huwelijk, op het moment dat de vrouw naar Nederland komt, kinderloos is en de man de proeftermijn van twee maanden met goed gevolg heeft doorstaan.” Dat alle gehuwde buitenlandse arbeiders hun gezinnen konden meenemen, was de regering liever geweest, maar de huidige woningnood maakt dat onmogelijk. Dat komt me ook heel bekend voor.

Foto: Toegoenezen aan boord van de ‘Willemstad’ op weg naar Suriname, 5 april 1963 (Jac de Nijs, Anefo)

25 oktober 2022

391 - uit het radionieuws van 25-10-1962: Regine Clauwaert

Het is Cuba, Cuba, Cuba wat de klok slaat. Oe Thant zit er bovenop en ook meester Luns heeft zich vandaag, terug van vakantie, met het Amerikaanse standpunt verenigd. Poeh, dat scheelt. Van de paar overige items zijn er twee aan België gerelateerd. “Duizenden Walen demonstreren in Luik tegen de plannen om de Voerstreek over te hevelen van de provincie Luik naar de provincie Limburg.” Mooi gebied daar, fijn om te fietsen. De sporen van dat besluit zijn nog overal zichtbaar.
En dan een briljant idee van de Belse minister van Cultuur, de heer Elslande, die een hechtere samenwerking tussen Vlaamse en Nederlandse radio en tv voor staat. Zo ziet hij graag een uitwisseling van tv-omroepsters. “De Nederlanders en Vlamingen zullen dan voelen, zei hij, dat zij aan dezelfde stam zijn ontsproten.” Dat vind ik dan weer overdreven, maar van die uitwisseling op zich zou ik een groot voorstander zijn geweest. Ik was in mijn eerste tv-jaren (vanaf 1965) namelijk hartstochtelijk verliefd geraakt op Regine Clauwaert. Wat een stem, wat een lach, wat een puur geluk haar te zien. Hullie Ageeth Scherphuis en Loes Haasdijk, wij Regine. Ik trof rond 1995 een keer een BRT medewerker die met haar op een kamer werkte. Ik heb haar de lieve groeten besteld, dichterbij ben ik nooit gekomen.

Foto;  Regine Clauwaert (van ilsblogt.blogspot) 

24 oktober 2022

390 - het radionieuws van 24-10-1962: de ontwrichting van het platteland

Vanaf 7 uur in de ochtend wordt per uur en in extra nieuwsuitzendingen bericht over de ontwikkelingen rond Cuba. De militaire blokkade die Kennedy gisteren aankondigde gaat vandaag 15.00 uur Nederlandse tijd in. Er zouden ongeveer 25 vrachtschepen onderweg zijn naar Cuba, maar oh wonder, kort na drieën bleken deze schepen alle hun koers te hebben verlegd. ’s-Nachts om 12 uur was nog geen schip geënterd of gecontroleerd. Niettemin is de paniek groot. De Veiligheidsraad maakt overuren. De Russen zeggen, blijf van onze schepen af. De Amerikaanse afgevaardigde Stevenson zoekt het hogerop en stelt: “Het ergste feit is dat Cuba zich medeplichtig heeft gemaakt aan het Communistische streven naar wereldoverheersing.” Toe maar, en dan het bericht daar bovenop dat in Oost-Duitsland Russische troepenbewegingen zijn waargenomen richting Berlijn. Zo blaas je het vuurtje wel aan.
Gisteren verbaasde ik me dat van onze regering zo weinig werd vernomen. Vandaag om 20.00 uur komt de verklaring: “De minister van Buitenlandse Zaken, meester Luns, keert morgen terug van verlof.” Die had na Nieuw Guinea kennelijk wat snipperdagen opgenomen.
Binnenlands gaat het leven door. Zo horen we om 22.30 uur dat de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen aan de minister van L&V aandacht vraagt voor de vele boerenbedrijven waarvan de bestaanszekerheid wordt bedreigd. “De bond zegt te vrezen voor een ontwrichting van de hele plattelandssamenleving.” Woeff, ja dat is heel erg. Dat de scheepsbouw omkukelt, de textiel of de mijnbouw, soit. Maar de boerenstand, nee, dat gaat de KVP niet goed vinden.

Foto: Boerendemonstratie 1961 (Henk Lindeboom, Anefo)